Yenişehir Wiki
Register
Advertisement

İrâde İrade İstek, arzu. Dilemek. Emir. Ferman.

Bir şeyi yapmak veya yapmamak için olan iktidar, güç. (İrade, ihtiyardan daha geniştir, umumidir. İhtiyar, taraflardan birini diğerine tafdil ile beraber tercihtir. İrade; yalnız tercihtir. Mütekellimler bazan iradeyi ihtiyar mânasında kullanmışlardır. İradenin zıddı kerâhet; ihtiyarın zıddı icâb ve ıztırardır. İrade, hakikatte dâima ma'duma taalluk eder. Çünkü, bir emrin husûl ve vücudu için o, tahsis ve takdir eder.)

Fık: Cenab-ı Hak irade sıfatı ile muttasıftır ve iradesi ezelîdir. Yaratacağı şeyleri bu irade sıfatı ile kendi hikmeti ile birer veche tahsis buyurur ve onun irade buyurduğu mutlak olur. (Âdetullah üzerine irade-i külliye-i İlâhiye, abdin irade-i cüz'iyesine bakar. Yani, bunun bir fiile taallukundan sonra o taalluk eder. Öyle ise cebir yoktur. İ.İ.) (Bak: Vicdan)

İstenç eskiden irade anlamında kullanılıp, belirli bir yapabilme gücünü ya da itici gücün varlığını belirtmek için kullanılır.

Buna bağlı olarak birkaç yönden istenç kavramını belirtmek gerekir: İlk olarak, istencin, özgürlüğü de kendinde barındıran bir isteme durumu olarak tarif edilmesi söz konusudur. Öte yandan bir bilinç yetisi olarak da belirtilir. Buna göre tasarımlarımız ve görüşlerimiz üzerinde bilinçli bir seçme ve karar verme yetenegimiz sözkonusudur. Bir başka anlamda ise, istenç, duygulanımlardan bağımsız olarak, salt akla dayalı bir isteme durumunun mümkün olduğunu varsayar; yani her tür isteme ve eylemliliklerimizi rasyonel olarak belirleyebiliriz önermesini dile getirir. Bunun yanı sıra istenilen şeyi fiilen yapabilme ve bir kararı yerine getirebilme yeteneği ya da gücü de istenç kavramının içeriğinde yer alır. Son olarak, bütün bu tanımları içerecek şekilde, istenç, dünyanın ya da yaşamın, hem rasyonel hem de özgür bir şekilde gerçekleşmesi olarak bilinilip tanımlanabilir.

İstencin, bazı bakımlardan, özgür irade olarak anlaşılması söz konusudur. Felsefe akımı olarak istenççilik, burada belirtilen istenç kavramının anlam katmanlarını içererek meydana gelmiştir.

Gözat[]

[]

[]

Ico libri Anlamlar

[1] irade, ferman, arzu, isteme,dileme, emir, ferman, buyruk

am:ፈቃድ bg:Воля ca:Voluntat (filosofia) de:Wille el:Βούληση en:Will (philosophy) eo:Volo es:Voluntad et:Tahe fi:Tahto fr:Volonté (philosophie) hy:Կամք ia:Voluntate io:Volo it:Volontà ja:意志 ko:의지 ku:Îrade la:Voluntas lt:Valia nl:Wil (begrip) no:Vilje pl:Wola (psychologia) pt:Vontade qu:Munay ro:Voință ru:Воля (философия) sk:Vôľa (vlastnosť) sr:Воља sv:Vilja uk:Воля zh:意志

Advertisement