Yenişehir Wiki
Register
Advertisement
150px-Sultan Abdulaziz I

Saltanatı 25 Haziran 1861- 30 Mayıs 1876
Padişah Sırası 32
Doğum Tarihi 8 Şubat 1830
Ölüm Tarihi 4 Haziran 1876 (46 yaşında)
Önce Abdülmecit
Sonra V. Murat
Soyu Osmanlı Hanedanı
Babası II.Mahmut
Annesi Pertevniyal Valide Sultan
Dini İslam

Abdülaziz (Osmanlı Türkçesi: عبد العزيز)(d. 8 Şubat 1830 – ö. 4 Haziran 1876). 32. Osmanlı padişahıdır. II. Mahmut ve Pertevniyal Sultan'ın çocuğu, Abdülmecid'in kardeşidir. Abdülaziz 25 Haziran 1861 tarihinde kardeşinin ölümü üzerine, 31 yaşında iken tahta geçmiştir.

Güreş, cirit ve av sporlarına meraklı olan padişahın tahtta kaldığı sürece en çok üzerinde çalıştığı konu Osmanlı Donanması'nın modernizasyonu idi. Bu nedenle o dönemlerde Avrupa devletlerinden alınan kredilerin çoğu bu konuda harcandı. Sayısı gün geçtikçe artan Osmanlı Ordusu'nun askerlerine yetecek dönemin son model top ve tüfeklerin de sağlanması Abdülaziz döneminde gerçekleşmiştir.

Sultan Abdülâziz hükümdarlığı süresince sık sık ülke içi ve ülke dışı temaslarda bulunmuş geziler düzenlemiştir. Yavuz Sultan Selim'den sonra Mısır'ı ziyaret eden ilk ve tek Osmanlı Padişahı Abdülaziz'dir.

Eyâletlerin yanısıra Abdülaziz Batı Avrupa'da ziyaretler yapan ilk ve tek padişahtır. 1867 yılında Paris'te açılan büyük bir sanat sergisine III. Napolyon'un daveti üzerine katılan Abdülaziz, sergiden sonra imparator ile temaslarda bulunmuş İngiltere, Belçika, Almanya, Avusturya-Macaristan gezilerinden sonra da geri dönmüştür. Ayrıca Richard Wagner'in Bayreuth operasına maddi yardımda bulunmuş ve davet edilmiştir. Seyahatlerinde İngiltere kraliçesi Victoria, Belçika kralı II. Leopold, Prusya kralı I. Wilhelm, Avusturya-Macaristan imparatoru François-Josef ve Romanya Prensi I. Karol ile görüşmüştür.

Osmanlı'da Abdülaziz döneminde batıyla iyi ilişkiler kurulmasına özellikle dikkat edildi. Tanzimat Fermanı ile Osmanlı'nın girdiği batılılaşma süreci bu dönemde de devam etti. Ülke genelinde yeni vilâyetler ilân edildi ve İstanbul Üniversitesi Fransız Eğitim sistemi örnek alınarak tekrar düzenlendi. Doğu Ekspres'in bir durağıı olan Sirkeci Garı'nın temelleri Abdülaziz döneminde atılmıştır. Abdülaziz'in 15 senelik hükümdarlığı boyunca yaptığı bazı yenilikler şunlardır;

Yeni asker üniformaları hazırlandı. İlk kez posta pulu kullanıldı. Sahillere deniz fenerleri inşâ edildi. Osmanlı Bankası açıldı. Bugünkü Sayıştay ve Danıştay seviyesinde kurumlar oluşturuldu. Lise ve sanayi okulları açıldı. Orman madencilik ve tıp okulları açıldı. İtfaiye teşkilâtı kuruldu. Fransa, Avusturya ve İran yöneticileri İstanbul'a ziyaretlerde bulundu.

Abdülaziz'in Dolmabahçe Sarayı'ndaki yatak odasıDöneminde yaşanan önemli olaylardan bir kısmı ise Rusya ve Avrupa devletleri'nin kışkırttığı Balkan isyanlarıdır. 1861-64 yılları arasındaki Karadağ İsyanı İkinci Karadağ Harekatı ile bastırılmasına rağmen, Karadağ sorunu büyümeye devam etti. 1861-66 yılları arasındaki Eflak-Boğdan olayları Birleşik Romanya'nın doğuşunu ve bağımsızlık mücadelesini hızlandırdı. 1862-67 yılları arasındaki Sırbistan olayları ise Türk askerlerinin Sırbistan'daki kalelerden çekilmesiyle sonuçlandı. 1866-68 arasındaki Girit Ayaklanması Girit Nizamnamesi ile çözümlenmeye çalışıldıysa da Girit'in kaybına giden olaylar dizisi başlamış oldu. Hıdivlikle yönetilen Mısır'ın özerklik haklarının genişletilmesi bu eyaletin 1882'de kesinkes kaybına yolaçan Mısır'ın borç sorununun ortaya çıkmasına başlangıç teşkil etti. Abdülaziz'in hükümdarlığının son yılları ise 1875-76 yılındaki Hersek İsyanı ile 1867'de başlayan ve 1876'da iyice yayılan Bulgar İsyanları ile müzadele ederek geçti.

Osmanlı Devleti buhranlı günler yaşamaktayken, Abdülaziz 30 Mayıs 1876'da bilekleri kesilerek ölmüş olarak bulundu. Doktorlar tarafından intihar ettiğine karar verilmişse de yaygın kanı öldürüldüğü yönündedir. İddiaya göre Mabeynci Mithat Efendinin yardımıyla odasında bilekleri güreşçiler tarafından kestirilip öldürülen padişah Divanyolu'nda II. Mahmut Türbesine babasının hemen yanına defnedildi.

Eşleri ve Çocukları:

Dürrinev Başkadınefendi'den  : Veliaht Yusuf İzzeddin Efendi, Saliha Sultan IV

Edadil Kadınefendi'den : Şehzade Mahmud Celaleddin Efendi

Hayranıdil Kadınefendi'den : Nazime Sultan , II. Abdülmecit

Nesteren Kadınefendi'den  : Şehzade Mehmed Şevket Efendi , Emine Sultan

Gevheri Kadınefendi'den  : Esma Sultan , Şehzade Mehmed Seyfeddin Efendi


Advertisement