|
|
| ←EÇS/10/167 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 10.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/10/169→ |
Camileri otuzdört mihrabdır. Alaybeyi camii, gayet ferah, gönül açıcı, kurşun örtülü, nurlu bir camidir. Minaresi güzeldir. Hüseyin Ağa camii, Hasan Efendi camii, Çeribaşı camii meşhurdur. Yirniidokuz kadar da mahalle mescitleri vardır. Bayram namazları, yağmur duaları içün Deçina nehri kenarında bir namazgah vardır. Kırkiki yıldan beri dolaştığımız islâm diyarlarında böyle safa edilecek dinlenme yeri görmemişizdir. Etrafı tam ikibin adımdır. Bir adam boyu kagir duvarı vardır. Dört kapısı vardır. Musalla'nın içi yüksek çınar, ıhlamur, kavak, söğüt, ardıç, selvi, defne ağaçlarının kokusundan insanın dimağı zevk alır. Bu musallaya yaz ve kışın ateş saçan güneşin tesiri olmaz. Ağaçlarının gölgesinde bütün mü'minler, ibâdet ederler. Vakıf tarafından dört adet kapıcısı vardır.
Şehrin üç yerinde tecvid üzere Kur'an okunur. Biri alaybeyi camiinde, diğeri de Hasan Efendi tekkesinde olmak üzere iki yerde hadîs ilmi okunur. Onbir adet çocuk mektebi vardır. Şiir okumaya dilleri pek yatkındır. Dokuz adet âl-i aba tekkesi vardır. Yukarı kale altında Hasan Efendi tekkesi... Tekke sahibi hayatta olup, kırkbin adet müridi olan mazanneden bir fâzıl kimsedir. Halvetiye tarikatına mensup, meşhur bir şahıstır. Hamdolsun dualarında bulunup, hayır dualarını aldık. Ve elini öptük. İki adet hamamı yardır. Bir adet kervansarayı vardır. Aşağı çarşısı Koca-Mustafa Paşanın kervansarayı vardır. Onbir adet tüccar hanları olup, Rum, Arab, Acem bezirganları bu hanlarda mallarını satarlar. 1140 adet süslü dükkânları vardır. Sağlam bir bedestanı, beş adet kahvehanesi, Deçina nehri üzerinde üç adet köprüsü vardır. Mehmed Ağa köprüsünün târihi şudur:
Mehmed bey karin-i lûtf-i yezdan
Doludur nâm-i nîki ile efvah
Görüp câri dedi târihini dâî
Ne zîbâ köprü ettin bârekallah (sene 1037)
Yüzden fazla su ile dönen un değirmenleri vardır. Şehir içinde Deçina nehri üzerinde san'atlı değirmenlerdir ki, hiç