|
|
| ←EÇS/10/46 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 10.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/10/48→ |
Paşa ile beraber Komran, Yanık, Bec (Viyana) taraflarını yağma etmeye serdardan izin alıp, onlar gide dursunlar, beri tarafta serdar, kale fethi müjdesini Sultan Ahmed Hana bildirdi. Kaleyi tamire başladı. Bu fethin tarifini kendi kendime yazmayıp, rahmetli babamızdan işittiğim gibi yazdım. Çünkü babam bu gazada bulunmuştu. Din yolunda Sultan Süleyman'dan beri hiç bir gazadan geri kalmamış ve bana da geri kalmamamı tenbih ve vasiyet etmişti. Şimdi hakir bu 1073 (1652) târihinde Estergon kalesini gördüğümüz gibi yazalım.
Kalenin hâkimleri: Budin eyâletinde başkaca sancak beyi merkezidir. Fakat bir çok defalar beylerbeyilere sadaka olunmuştur. Çünkü bundan daha ileride hudutta bir kalemiz yoktur. Estergon beyinin hası, 210.000 akçedir. Zeameti onüç, tımarı 214 tür. Alaybeyisi, çeribaşısı, yüzbaşısı, asker sürücüsü, çetecisi, poturacıları vardır. Paşasının adâlet üzere altıbin kuruşu hasıl olur. Altı adet dizdar ağaları vardır. Büyük dizdar ağa yukarı iç kaleye hâkimdir. Aşağı büyüş varoş dizdarı, Tuna nehri aşırı Ciğerdelen kalesi dizdarı... Bunlar hep yukarı kale dizdarına bağlı ağalardır. Baş dizdar İstanbul tarafından ve yeniçeri ocağı çorbacılarından ve çavuşlarından dizdar ağa olup, gelir. Muhteşem meydan sahibi ağalıktır. Yirmi kadar da kale ağaları vardır. Sağ kol ağası, sol kol ağası, gönüllü ağası, Arabistan ağası, martolozlar ağası, beşli ağası, mazulcüler ağası, Tuna kapudanı ağası, topçu ağası, cebeci ağası, kumbaracılar ağası, mimar ağası, mutemed ağası, bender ağası, harac emini ağası, bac memuru ağası vardır. Devlet katından daima üç oda yeniçeri ağası, topçubaşı ve cebeci başı, çavuş ve yeniçeri efendisidir. Bunların hepsi iç kalede paşa sarayı ve dizdar sarayı yakınında otururlar. Bunlar hep kale muhafızlarıdır. Kaleden bir yere ayrılmazlar. Kapudan askeri, martolozlar, çeteciler, poturacılar, çeteye gidüp, baş ve dil getirmeye memurdurlar. Hepsi de gayet seçme bahadır askerlerdir. Dörder beşer atlarla çeteye seyirdüp, gittikleri vakit her birinin elinde, belinde, ye-