{Şab{lon:Evliya Çelebi üst}}
| ←Portal:EÇS/6/259 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 6.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/6/261→ |
der. Bunun kaynağında bir eski tapınak vardır. Orada bu kapı bekçileri ibâdet edüp, soğuk suyundan içerler.
ikincisi orta kapıdır. Güney tarafa ve kıble tarafına Er-, demit bağları tarafına açıktır ki, üç kat demirdendir. Hemen Mısır'ın bâb-u Nasır (Nasır kapısı) na benzer. Bunun da aralığı âletler ve silâhlar ile doludur. İkiyüz kadar tepeden' tırnağa silâhlı bekçileri vardır. Kapı hendeği üzerinde sağlam köprüsü de var.
Üçüncüsü uğrun kapıdır. Paşa sarayının bahçesi köşe-; sinde kıbleye bakar küçük bir demir kapıdır. Ama her vakit kapalı olup, anahtarı paşada durur. Bir ulak veya kürdistan ve Acem tarafından geceleyin bu; adam gelse kapıyı açıp, oy gelen adamlardan paşa bizzat haber alır. Bu kapının hendeği üzerinde bir ince tahta köprü vardır. Bekçileri her gece bu » köprüyü de beklerler.
Dördüncüsü yalı kapısıdır ki, batı tarafına bakar, dört kat demir kapılardır. Her kapıda kat kat tepeden tırnağa si lâhlı, kapıcılar vardır. Çünki bu kapı iskeleye açık olmakla neferleri çoktur. Hatta defterdar ve gümrük emini tarafından da adamlar bekler. Her kapı aralığında duvar üstünde, o kadar silâh, cebe ve cevşen vardır ki, tarif olunmaz. Bu kapı önünde de hendek üzerinde tahta köprü vardır.
Van kalesinin büyüklüğü:
Doğu tarafta Tebriz kapısından, batıda yalı kapışma kadar bu aşağı kalenin iç taraf duvarı, kule ve bedenler üzerinde tam beşbin adımdır. Ama iç kaleye kıyaslanarak hesab olunursa tam 11000 yiğit adımıdır. Etrafı tam dört bin dişi bedendir ki, kuşatma sırasında her beden dişi mazgalında İkişer adam bekler ,amma şimdi her gece yetmişüç adet kulede beşyüz adet baştan başa silâhlı adamlar yaz ve kış bekleyüp, gözcülük ederler. Bütün gece yirmidört adet abaları ve çavuşları gece elbiseleri ile kol dolaşıp kale bekler. Bir nöbetçiyi uyur bulsa ikiyüz değnek vurarak paşaya arzedüp, gediğini başkasına verir. Çünki belirli ulufeleri, muteber dir-