|
|
| ←EÇS/7/124 | Evliya Çelebi Seyahatnamesi 7.Cilt  Evliya Çelebi |
EÇS/7/126→ |
Çünkü bu Kermanşah, Hemedan'a üç konak olup, Bağdad yolu üzerindedir. Lâkin bu hakir, buraları dolaşmak için yedi gezegen gibi ülkeleri gezip, Kermanşah'dan güneye üç saat gidüp, Fecar Han kasabasına geldik. Burası bin evli cami, han ve hamamlı bir güzel kasabadır. Oradan yine güneye yedi saat gidüp, Sehrab kasabasına geldik. Burası Kermanşah toprağında beşyüz evli ve bir camili kasabadır. Oradan yine güneye giderek »beş saatte Sürhle kasabasına geldik. Üçyüz evli köydür. Oradan yine güneye sekiz saat giderek (Tâk-ı Giray) kasabasına geldik. Eski zamanda Hu-lâgû Han Bağdad'ı elde edince oğlu Giray Han adlı şehzade, buranın avlarından hoşlanarak bir şehir yapıp adına da (Tâk-ı Giray Han) demiş. Hâlen o kadar mâmur değil amma, nice yerde Tâk alâmetleri vardır. Dördüncü Sultan Murad'ın baş kumandanı olan Hüsrev Paşa Hemedan ve Dergezen'i harab ederek Bağdad üzerine gelirken, bu Tâk-ı Giray'a uğrayıp, (Yeni imam) adlı yol ile takları harab etmiştir. Hâlâ o zamandan beri yarım kalmıştır. Dertenek kalesi sınırında bin evli bir camili, han ve hamamlı kasabadır. Buradan kal-kup, güneye iki-saat giderek (Dertenek boğazı) na geldik. Neûzubillâh bir korkunç ve tehlikeli yerdir ki, geçen tüccarın yükleri burada develerden ve katırlardan yıkılıp, toprağa düşer. Ve piyade adamlar zor geçerler. İki tarafı göğe baş kaldırmış şahin ve zağanos kuşu yuvalarıdır. Dördüncü Sultan Murad Bağdad'ı fethedüp, İstanbul'a geldiği vakit ve-zîr-i âzam Kara-Mustafa Paşa ile Diyarbekir valisi Melek-Ahmed Paşa buraya gelüp, Acem Şahı ile bu Dertenek boğazında hudut kesüp, hâlâ iboğaz ağzında bir yüksek sütuna iri yazılarla sınırnâme yazmışlardır ki, bir mil uzunluğunda bir mermerdir. Oradan içerisi Osmanlı tarafının Bağdad sınırıdır. Dış tarafı Acem şahı hudududur.
Bu boğazın ağzında ve şah gediğinden deve damları kadar uzun, mahzen ve mağaralar vardır ki, Acemler buraya cenk sırasında zahire doldururlar. Bu boğazı selâmetle geçüp, beş saatte Dertenek kalesine geldik.