Türkçe[]
Şablon:TabloResmiDurum | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Yalın | eşek | eşekler |
Belirtme (-i) | eşeği | eşekleri |
Yönelme (-e) | eşeğe | eşeklere |
Bulunma (-de) | eşekte | eşeklerde |
Çıkma (-den) | eşekten | eşeklerden |
Tamlayan | eşeğin | eşeklerin |
Heceleme[]
Şablon:Tireleme e·şek, Çoğul: e·şek·ler
Teleffuz[]
- IPA: Şablon:Çeviri Yazı, Çoğul: Şablon:Çeviri Yazı
Yazılışlar[]
اشک
Anlamlar[]
- [1] [[memeli#Şablon:Hayvan bilimi|memeli]] Atgillerden, uzun kulaklı binek ve hizmet hayvanı.
- [2] mecaz Kaba, yeteneksiz, inatçı kimse.
- [3] [[{{{2}}}#Şablon:Halk ağzı|{{{2}}}]] Odun kesmek için kullanılan üç veya dört ayaklı sehpa.
- [4] [[{{{2}}}#Şablon:Halk ağzı|{{{2}}}]] Duvar örme, sıva yapma vb. işlerde kullanılan dört ayaklı sehpa.
Bilimsel Adı[]
- [1] Equus asinus
Köken[]
- [1] Köken Eşek sözcüğünün kökeni tartışmalıdır. Türk dillerinde eski çağlardan beri kullanılır (eşgek). Orta Türkçede "eşgek ya da "eşyek" olarak görülür. Eski Kıpçakçada eşek olarak geçer.
- Bazı araştırmacılara göre Ermenice ēş (eşek) sözcüğünden alınmıştır. Ancak, birçok araştırmacı Türkçe eşek sözcüğünün gerek Ermenice ēş gerekse Sümerce ansǔ (anşu = eşek) sözcüğüyle birleştirilemeyeceği görüşündedir. Daha yaygın ve daha çok kabul gören görüşe göre, Türkçe "eşek" sözcüğü ile Halaçça äşgä (<äşgäk) ve Moğolca elçǰigen (elçigen) sözcüğü arasında ilişki vardır. Sözcüğün iş ya da eş (yoldaş + (g)ek küçültme eki) kökünden türediği öne sürülmektedir.
- Hint-Avrupa dillerindeki sözcükler (Rusça işak, Farsça aşak, eşek) Türkçeden alınmıştır.
Eş Anlamlılar[]
- [1] merkep, karakaçan
Karşıt Anlamlılar[]
Üst Kavramlar[]
- [1] canlı, hayvan, hizmet hayvanı, binek hayvanı, yük hayvanı, atgiller, tek tırnaklılar
Yan Kavramlar[]
Alt Kavramlar[]
- [1] sıpa, Kıbrıs eşeği
Atasözler[]
- Adam adamdır, olmasa da pulu; eşek eşektir, olmasa da çulu
- Adam hacı mı olur ulaşmakla Mekke'ye, eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?
- Baş ol da eşek başı ol
- Bir katar deveyi bir eşek yeder
- Boş eşek yorga gider
- Canı acıyan eşek, atı geçer
- Canı yanan eşek attan yürük olur
- Adam adamdır, olmasa da pulu; eşek eşektir, atlastan olsa çulu,
- Adam ol baban gibi, eşek olma,
- Adam ol, baban gibi eşek olma,
- Alçak eşek binmeye kolay, öksüz çocuk dövmeye kolay,
- Atlar tepişir, arada eşekler ezilir,
- Attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek,
- Baş ol da eşek başı ol,
- Boş eşek yorga gider,
- Canı acıyan eşek atı geçer,
- Canı yanan eşek attan yürük olur,
- Deve büyüktür amma beşini bir eşek yeder,
- El elin eşeğini ıslık çalarak arar,
- Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir,
- Eşeğe gerdan kır demişler, zart diye osurmuş,
- Eşeğe marifetini göster demişler, yıkılıp ağnamış,
- Eşeğe cilve yap demişler, çifte atmış,
- Eşeği bağla, işini sağla,
- Eşeği dama çıkaran yine kendi indirir,
- Eşeği düğüne çağırmışlar, "ya su lazımdır ya odun" demiş,
- Eşeğin kuyruğuna kalabalıkta kesme; kimi uzun der, kimi kısa,
- Eşeğin ölümü köpeğe ziyafettir,
- Eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin,
- Eşeği saldım çayıra Mevlam kayıra,
- Eşeği süren (tımarlayan) osuruğuna katlanır,
- Eşeği yoldan çıkaran sıpanın oynaması,
- Eşek at olmaz, ciğer et olmaz,
- Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez,
- Eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz,
- Eşek eşeği ödünç kaşır,
- Eşek hoşaftan ne anlar, suyunu içer, tanesini bırakır,
- Eşek kocamakla (büyümekle) tavlabaşı olmaz,
- Eşek kocamakla tavla başı olmaz,
- Eşek kulağı kesilmekle küheylan olmaz,
- Eşek kuyruğu gibi ne uzar ne kısalır,
- Eşek küçüktür ama dokuz deveyi yeder,
- Eşek (eşkin) eve gelmiş, yorga yolda kalmış,
- Eşek ölecek de götü gülecek,
- Geçti Bor’un pazarı, sür eşeğini Niğde’ye,
- Her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz,
- Ölmüş eşek kurttan korkmaz,
- Sen eşek olursan, semer vuracak çok olur,
- Yük altında eşek anırmaz,
- Eşek siken, osuruğuna katlanır
Deyimler[]
- eşek başı mısın
- eşek hoşaftan ne anlar
- eşek sikine kelebek konmuş gibi
- ananı eşek kovalasın, eşeğe gücü yetmeyip semerini dövmek, eşeğin büyüğü ahırda, eşeğin kulağına su kaçırmak, eşeğini boyayıp tekrar satmak, eşeğini önce kaybedip sonra bulmak, eşeğini sağlam kazığa bağlamak, eşek bağlasan durmaz, eşek derisi gibi, eşek gibi, eşek gözlü, eşek inadı, eşek kadar, eşek kafalı, eşek olsa anlar, eşek ölüsü gibi, eşek sıpası, eşek sikine kelebek konmuş gibi, eşek sudan gelinceye kadar dövmek, eşek şakası, eşekten düşmüş karpuza dönmek, eşek yükü kadar, eşek yükü taşımak, eşşoğlu beş kulak, nalını sökmek için ölmüş eşek aramak, ölme eşeğim ölme,
Sözcük Birliktelikleri[]
- [1] Eşek sünnet oldu
Türetilmiş Kavramlar[]
- eşek arısı,
- eşekbaşı,
- eşek cenneti, eşek davası, eşek dikeni, eşek hıyarı, eşek inadı, eşek kafalı, eşekkulağı, eşek marulu, eşek maydanozu, eşekoğlueşek, eşek otu, eşek sıpası, eşeksırtı, eşek şakası, eşek turpu, şeddeli eşek, uzuneşek, marsıvaneşeği, marsıvan eşeği, ocakeşeği, yaban eşeği, yereşeği
- [1] eşeklik, Eşek Adası, eşek kitabı (harname)
Benzer Sözcükler[]
Türk Dilleri[]
- Azerice: [[eşşək#Azerice|eşşək]] (az)
- Türkmence: [[eşek#Türkmence|eşek]] (tk)
- Eski Türkçe: eşyek (tr)
- Eski Türkçe: eşgek (tr)
- {{{1}}}: [[işäk#{{{1}}}|işäk]] (tt)
- Şablon:Kk: [[эшак#Şablon:Kk|эшак]] (kk)
- Şablon:Ky: [[эшек#Şablon:Ky|эшек]] (ky)
- Şablon:Uz: [[ешак#Şablon:Uz|ешак]] (uz)
- Şablon:Ug: [[ئىشەق#Şablon:Ug|ئىشەق]] (ug)
Çeviriler[]
- Şablon:De: Esel (de) m.
- Şablon:Bg: магаре (bg)
- Chinese: {{{1}}}: [[驢#Chinese: {{{1}}}|驢]] (zh), [[驴#Chinese: {{{1}}}|驴]] (zh) (lǘ)
- Şablon:Fi: aasi (fi)
- Şablon:Fr: âne (fr) m.
- (İngilizce): [[donkey#(İngilizce)|donkey]] (en)
- Şablon:Es: asno (es) m., burro (es) m.
- (İtalyanca): asino (it) m.
- Japonca: 驢馬 (ja) (ろば, roba)
- Şablon:Ko: 당나귀 (ko) (daŋ.na.gwi)
: szamár (hu)Hu- Hü- Huve - Hüve -Hüviyet- Ya - Yâ -Yahu . HÜVE NÜKTESİHu Hu - Hû Yahu Ya hu - Ya Hû - Ya hû - Yahoo Huve Huve. Hüve. Huvallah . Huvallah/HAT. Huvallahullezi. HÜVE NÜKTESİ. Ya huve Ya huve - Ya hüve - YaHoWaH -Yahova şahitleri Huvallah Huvallah - Huvallahullezi Huve - Ya - He - Vav - - Şablon:Ku: ker (ku)
- Şablon:Ru: осёл (ru) (osjól) m., ишак (ru) (išák) m.
Gagavuzca[]Ad[]
- [1] eşek
Çeviriler[]
- (İngilizce): [1] [[donkey#(İngilizce)|donkey]] (en)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
|}
|}
Türkmence[]Ad[]
- [1] eşek
- Sözlerin Soyağacı: Eşek
- Şablon:Kaynak-EtymDict
Eşek - Şeddeli eşşek - Eşşek - Merkep - Merkeb - Merkup - Har - Hımar - اشک - Equus asinus - Donkey - Jack - ئىشەقEşek/Fıkraları Eşek/Türküler Türküler Eşek/Türküler Har Har - Harname - Harnâme - Şeyhi - Şeyh Galip - Şeyhî Harnamesi - Harname/1 - Harname/2 Eş anlamlılar :[1] merkep, karakaçan merkup. Uzunkulak. Himar . Har Edebiyat Eşşek/Şiir - Eşşek/Şiirleri . Acemi Semerci - Mehmet Akif Ersoy - Merzifonlu Şair Eşref Eşşek/Şairler: Şair Eşref - Merzifonî "Eşek bahsi geçen şiirler"
Müslümanlık nerde, bizden geçmiş insanlık bile - Mehmet Akif Ersoy - Safahat
"Ölen insan mıdır, ondan kalacak şey: eseri; Bir eşek göçtü mü, ondan da nihayet: semeri" Ne Eser, Ne De Semer - Mehmet Akif Ersoy - Safahat İstibdâd - Mehmet Akif Ersoy - Safahat Mahalle Kahvesi - Mehmet Akif Ersoy - Safahat Vaiz Kürsüde - Mehmet Akif Ersoy - SafahatKarşıt Anlamlılar at, katır Türleri Merzifon eşşeği - Kıbrıs Eşşeği Üst Kavramlar canlı, hayvan, hizmet hayvanı, binek hayvanı, yük hayvanı, atgiller, tek tırnaklılar Dergiler Işk dergisi (Yani Aşk dergisi) Eski yazıda aşk ve eşşek aynı yazılır. Yanı ışk veya eşk veya aşk veya eşşek aynı yazılır. Eşek dergisi - Eşşek dergisi - Eşk dergisi - Şeddeli eşek dergisi - Şeddeli eşşek dergisi Eşek gazetesi Dosya:Esekgazetesi.pdf - Baha Tevfik [1] Yan Kavramlar ] at, katır Vali Eşek Vali - Şair Eşref Alt Kavramlar sıpa, Kıbrıs eşeği Quatoes ALİMLE SOHBET EDEN BULUR MERTEBE... / CAHİLLE SOHBET EDEN DÖNER MERKEBE... Atasözler :Adam adamdır, olmasa da pulu; eşek eşektir, olmasa da çulu - Adam hacı mı olur ulaşmakla Mekke'ye, eşek derviş mi olur taş çekmekle tekkeye?
- Baş ol da eşek başı ol
- Bir katar deveyi bir eşek yeder
- Boş eşek yorga gider
- Canı acıyan eşek,atı geçer
- Canı yanan eşek attan yürük olur
- [1] Adam adamdır, olmasa da pulu; eşek eşektir, atlastan olsa çulu, Adam ol baban gibi, eşek olma, Adam ol, baban gibi eşek olma, Alçak eşek binmeye kolay, öksüz çocuk dövmeye kolay, Atlar tepişir, arada eşekler ezilir, Attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek, Baş ol da eşek başı ol, Boş eşek yorga gider, Canı acıyan eşek atı geçer, Canı yanan eşek attan yürük olur, Deve büyüktür amma beşini bir eşek yeder, El elin eşeğini ıslık çalarak arar, Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir, Eşeğe gerdan kır demişler, zart diye osurmuş, Eşeğe marifetini göster demişler, yıkılıp ağnamış, Eşeğe cilve yap demişler, çifte atmış, Eşeği bağla, işini sağla, Eşeği dama çıkaran yine kendi indirir, Eşeği düğüne çağırmışlar, "ya su lazımdır ya odun" demiş, Eşeğin kuyruğuna kalabalıkta kesme; kimi uzun der, kimi kısa, Eşeğin ölümü köpeğe ziyafettir, Eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin, Eşeği saldım çayıra Mevlam kayıra, Eşeği süren (tımarlayan) osuruğuna katlanır, Eşeği yoldan çıkaran sıpanın oynaması, Eşek at olmaz, ciğer et olmaz, Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez, Eşek çamura çökerse sahibinden gayretlisi olmaz, Eşek eşeği ödünç kaşır, Eşek hoşaftan ne anlar, suyunu içer, tanesini bırakır, Eşek kocamakla (büyümekle) tavlabaşı olmaz, Eşek kocamakla tavla başı olmaz, Eşek kulağı kesilmekle küheylan olmaz, Eşek kuyruğu gibi ne uzar ne kısalır, Eşek küçüktür ama dokuz deveyi yeder, Eşek (eşkin) eve gelmiş, yorga yolda kalmış, Eşek ölecek de götü gülecek, Geçti Bor’un pazarı, sür eşeğini Niğde’ye, Her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz, Ölmüş eşek kurttan korkmaz, Sen eşek olursan, semer vuracak çok olur, Yük altında eşek anırmaz, Eşek siken, osuruğuna katlanır
Anlam :[1] [[memeli#Şablon:Hayvan bilimi|memeli]] Atgillerden, uzun kulaklı binek ve hizmet hayvanı. - [2] [[{{{2}}}#
|{{{2}}}]] Kaba, yeteneksiz, inatçı kimse.Mecaz. مجاز. Mecaz-ı mursel . مجاز مرسل. Mecaz-ı akli . مجاز عقلى- [3] [[{{{2}}}#Şablon:Halk ağzı|{{{2}}}]] Odun kesmek için kullanılan üç veya dört ayaklı sehpa.
- [4] [[{{{2}}}#Şablon:Halk ağzı|{{{2}}}]] Duvar örme, sıva yapma vb. işlerde kullanılan dört ayaklı sehpa.
Köken Eşek sözcüğünün kökeni tartışmalıdır. Türk dillerinde eski çağlardan beri kullanılır (eşgek). Orta Türkçede "eşgek ya da "eşyek" olarak görülür. Eski Kıpçakçada eşek olarak geçer. - Bazı araştırmacılara göre Ermenice ēş (eşek) sözcüğünden alınmıştır. Ancak, birçok araştırmacı Türkçe eşek sözcüğünün gerek Ermenice ēş gerekse Sümerce ansǔ (anşu = eşek) sözcüğüyle birleştirilemeyeceği görüşündedir. Daha yaygın ve daha çok kabul gören görüşe göre, Türkçe "eşek" sözcüğü ile Halaçça äşgä (<äşgäk) ve Moğolca elçǰigen (elçigen) sözcüğü arasında ilişki vardır. Sözcüğün iş ya da eş (yoldaş + (g)ek küçültme eki) kökünden türediği öne sürülmektedir.
- Hint-Avrupa dillerindeki sözcükler (Rusça işak, Farsça aşak, eşek) Türkçeden alınmıştır.
Deyimler eşek başı mısın - eşek hoşaftan ne anlar
- eşek sikine kelebek konmuş gibi
- [1] ananı eşek kovalasın, eşeğe gücü yetmeyip semerini dövmek, eşeğin büyüğü ahırda, eşeğin kulağına su kaçırmak, eşeğini boyayıp tekrar satmak, eşeğini önce kaybedip sonra bulmak, eşeğini sağlam kazığa bağlamak, eşek bağlasan durmaz, eşek derisi gibi, eşek gibi, eşek gözlü, eşek inadı, eşek kadar, eşek kafalı, eşek olsa anlar, eşek ölüsü gibi, eşek sıpası, eşek sikine kelebek konmuş gibi, eşek sudan gelinceye kadar dövmek, eşek şakası, eşekten düşmüş karpuza dönmek, eşek yükü kadar, eşek yükü taşımak, eşşoğlu beş kulak, nalını sökmek için ölmüş eşek aramak, ölme eşeğim ölme,
Sözcük Birliktelikleri Eşek sünnet oldu Türetilmiş Kavramlar ] eşek arısı, eşekbaşı, eşek cenneti, eşek davası, eşek dikeni, eşek hıyarı, eşek inadı, eşek kafalı, eşekkulağı, eşek marulu, eşek maydanozu, eşekoğlueşek, eşek otu, eşek sıpası, eşeksırtı, eşek şakası, eşek turpu, şeddeli eşek, uzuneşek, marsıvaneşeği, marsıvan eşeği, ocakeşeği, yaban eşeği, yereşeği - [1] eşeklik, Eşek Adası, eşek kitabı (harname)
Benzer Sözcükler eşik, aşık Türk Dilleri *Azerice: [[eşşək#Azerice|eşşək]] (az) - Türkmence: [[eşek#Türkmence|eşek]] (tk)
- Eski Türkçe: eşyek (tr)
- Eski Türkçe: eşgek (tr)
- {{{1}}}: [[işäk#{{{1}}}|işäk]] (tt)
- Şablon:Kk: [[эшак#Şablon:Kk|эшак]] (kk)
- Şablon:Ky: [[эшек#Şablon:Ky|эшек]] (ky)
- Şablon:Uz: [[ешак#Şablon:Uz|ешак]] (uz)
- Şablon:Ug: [[ئىشەق#Şablon:Ug|ئىشەق]] (ug)
Çeviriler *Şablon:De: Esel (de) m. - Şablon:Bg: магаре (bg)
- Chinese: {{{1}}}: [[驢#Chinese: {{{1}}}|驢]] (zh), [[驴#Chinese: {{{1}}}|驴]] (zh) (lǘ)
- Şablon:Fi: aasi (fi)
- Şablon:Fr: âne (fr) m.
- (İngilizce): [[donkey#(İngilizce)|donkey]] (en) Jack
- Şablon:Es: asno (es) m., burro (es) m.
- (İtalyanca): asino (it) m.
- Japonca: 驢馬 (ja) (ろば, roba)
- Şablon:Ko: 당나귀 (ko) (daŋ.na.gwi)
: szamár (hu)Hu- Hü- Huve - Hüve -Hüviyet- Ya - Yâ -Yahu . HÜVE NÜKTESİHu Hu - Hû Yahu Ya hu - Ya Hû - Ya hû - Yahoo Huve Huve. Hüve. Huvallah . Huvallah/HAT. Huvallahullezi. HÜVE NÜKTESİ. Ya huve Ya huve - Ya hüve - YaHoWaH -Yahova şahitleri Huvallah Huvallah - Huvallahullezi Huve - Ya - He - Vav - - Şablon:Ku: ker (ku)
- Şablon:Ru: осёл (ru) (osjól) m., ишак (ru) (išák) m.
- Sözlerin Soyağacı: Eşek
- Şablon:Kaynak-EtymDict