HÜMAYUN MAKAMI
“Hicaz” denince dört ayri isimde, ortak özellikleri çok olan dört ayri basit makam anlasilir. Bu dört basit makamin yapilari birbirine çok yakin oldugundan hepsine birden “Hicaz Ailesi” denir. Bu makamlar, “Hicaz, Hümayun, Uzzal ve Zirgüleli Hicaz” dir. Simdi Hümayun Makamini inceleyelim.
a. Durak : Dügah perdesidir
b. Seyir : Inici – çikicidir
c. Dizi : Yerinde Hicaz dörtlüsüne, Neva perdesinde Buselik beslisinin eklenmesiyle meydana gelir.
d. Güçlü : Neva perdesidir
e. Yeden : Rast perdesidir
f. Donanim : Si bakiye bemol, Do bakiye diyez
Dizinin Seyri : Inici – çikici seyre sahip olan Hümayun Makaminin seyrine de Hicaz Makaminda oldugu gibi genellikle güçlü sesi olan Neva perdesinden baslanir. Dizinin seslerinde gezinilerek güçlü sesi olan Neva perdesinde asma kalis yapilir. Sonra dizinin üst tarafinda bulunan Buselik beslisinin seslerine geçilir. Hicaz Makami gibi fazla genisleme seslerinin kullanilmadigi Hümayun Makami dizisi, üst taraftan Buselik beslisi olarak genisleme yapar. Inici seslerin gelisine göre Acem perdesi bazen (Fa bakiye diyez) alarak Evç perdesi olur. Bu sekilde Neva’da bir Rast beslisi meydana gelmis olur. Tekrar Güçlü sesi olan Neva perdesinde kalis gösterilerek, Hicaz dörtlüsünde gezinilir. Dügah perdesinde karar verilir.