Yenişehir Wiki
Register
Advertisement

Hayvan Hayvanat (Hayvan. C.) Hayvanlar.

Hayvan Canlı şey, insanla beraber her canlı.

İnsan olmayan idraksiz canlı yaratık.

Yük kaldıran, araba çeken ve binilen hayvan, beygir, katır v.s.

Mc: Akılsız ve idraksız insan, ahmak. (Aslı "Hayevan"dır)

hayvan

Duygu ve hareket yeteneği olan, içgüdüleriyle hareket eden canlı yaratık

Örnek: İnce ruhlu insanlar gibi Atatürk de hayvanları severdi. F. R. Atay

Akılsız, duygusuz, kaba, hoyrat (kimse).

Kızılan bir kimseye söylenen bir söz.

At, eşek, katır gibi türlü hizmetlerde kullanılan yaratık

Örnek: Zavallı hayvan bir saattir yüz okkadan fazla bir yükü sürüklüyordu. Ö. Seyfettin

Animal. beast. brute.

Animal. beast. brute. churl. pest.

[]

[]

Durum Tekil Çoğul
Yalın hayvan hayvanlar
Belirtme (-i) hayvanı hayvanları
Yönelme (-e) hayvana hayvanlara
Bulunma (-de) hayvanda hayvanlarda
Çıkma (-den) hayvandan hayvanlardan
Tamlayan hayvanın hayvanların

Davar davar

Ico libri Anlamlar

[1] Duygu ve hareket yeteneği olan, içgüdüleriyle hareket eden canlı yaratık.
[2] Kızılan bir kimseye söylenen bir söz.
[3] (halk ağzı) At, eşek, katır gibi türlü hizmetlerde kullanılan yaratık.

Nuvola apps bookcase Köken

[1] Nuvola apps bookcase Köken حيوان (ar) Hayewān (canlı varlık).

[]

[]

Durum Tekil Çoğul
Yalın hayvan hayvanlar
Belirtme (-i) hayvanı hayvanları
Yönelme (-e) hayvana hayvanlara
Bulunma (-de) hayvanda hayvanlarda
Çıkma (-den) hayvandan hayvanlardan
Tamlayan hayvanın hayvanların

Ico libri Anlamlar

[1] Duygu ve hareket yeteneği olan, içgüdüleriyle hareket eden canlı yaratık.
[2] Kızılan bir kimseye söylenen bir söz.
[3] (halk ağzı) At, eşek, katır gibi türlü hizmetlerde kullanılan yaratık.

Nuvola apps bookcase Köken

[1] Nuvola apps bookcase Köken حيوان (ar) Hayewān (canlı varlık).

hayvanlar da topraklardan yaratılmıştır. Onların bedenlerinde yer alan –topraktan- unsurlar, insanların bedeninde de yer almaktadır. Bu da bu her iki tür varlığın da topraktan yaratıldığını gösterir.

Ancak bitkilerin, hayvan ve insan gibi canlıların yaratıldığı kaynak toprak olmakla beraber, bunların varlığı, devamı ve devamları için gerekli ihtiyaçları da suya bağlıdır.

Bu ve bunun gibi konulara işaret etmek üzere, Kur’an’da bütün canlıların sudan yaratıldığı açıkça ifade edilmiştir: “Hayatı olan/canlı olan her şeyi sudan yarattık. Hâlâ inanmayacaklar mı?”(Enbiya, 21/30) “Allah her canlıyı sudan yarattı. Kimi karnı üstünde sürünür, kimi iki ayak üstünde yürür, kimi dört ayak üstünde yürür. Allah dilediğini yaratır. Şüphesiz Allah her şeye kadirdir.”(Nur, 24/45)

İlk yaratılan Peygamberimizin nurudur. Bu nurdan diğer varlıklar yaratılmış ve en sonunda da insan yaratılmıştır. Dünya ve içindekilerin yaratılması konusunda Peygamber efendimiz şu sırayı bildirmektedir: Toprak, dağlar, ağaçlar, hayvanlar, mekruhlar, nur ve Hz. Adem (as) (Müslim, Sıfatu'l-Kıyâme 27, (2789). Mekruhtan maksat, zahire göre şerdir. Bir kısım alimler ise buna madenler demişlerdir.

Dikkat edersek, eşyanın yaratılışında mantıkî bir sıralama vardır. Sırayla toprak, dağlar, bitkiler, hayvanlar ve en son olarak insan yaratılmıştır. Burada asıl hedefin, yani kâinatı yaratmaktan maksadın insan olduğu görülmektedir. Zîra, bir meyve ağacı meyvesi için dikilir. Meyve ise, ağacın en son mahsulüdür. Çekirdek, filiz, fidan ağaç, yaprak, çiçek safhalarından geçtikten sonra meyveye ulaşılır.

Âyet-i kerimedeki arzın insanlar için bir beşik kılınması (Tâhâ 53) benzetmesini bu hadisin açıkladığını söyleyebiliriz. Zîra, beşik önceden bebek için, onun büyümesine uygun şekilde hazırlanır.

Dağların yaratılması ağaç ve bitkilere zemin hazırlamıştır. Bitkiler hayvanların yaratılmasına, bitki ve hayvanların varlığı insanların gelmesine zemin hazırlamıştır. İnsan hayatı bunların varlığına bağlıdır. Bazı âlimler, Allah'ın her şeyi bir anda yaratabilecek güçte olmasına rağmen kademeli olarak yaratmış olması, mahlukatına itinalı ve sağlam adım atma dersini vermek içindir" diye yorumlamışlardır. (Prof. Dr. İbrahim Canan Kütübi Sitte 6/383)

Sorunuzda geçen ilk yaratılan hayvanlarla ilgili dini kaynaklarda bir açıklama bulamadık. Ancak ilmi araştırmalara göre bazı tahminler yapılmaktadır:

Bu araştırmalara göre, günümüzden yaklaşık 3 milyar yıl Öncesine kadar yeryüzünde canlı hiç bir varlığın mevcut olmadığı söyleniyor. Hayatın ilk izlerine ise "Fig-Tree"serisi dediğimiz tortul kayalarda rastlanmıştır. Bunlar, fosil olarak kabul edilen organizmalar olup ortalama 20 mikron çapında çok küçük kürecikler veya lif şeklinde tanelerdir. Fakat hayatın başladığını bize kesin olarak gösteren ilk gerçek fosiller ise, 2 milyar yaşında olduğu kabul edilen "Gunt-flint" bitki fosilleridir. Bu fosil organizmaların morfolojik hususiyetleri, günümüzdeki benzer bitkilerin hemen hemen aynısıdır. Gerçek hayvan fosili olarak bilinen ilk fosil topluluğu, 700 milyon yıl yaşındaki "Ediacara faunası"dır. 1947 yılında, Güney Avustralya'da Ediacara tepelerinin kum taşlarında denizanasına (meduzlara) benzer yuvarlak organizma izleri bulunmuş, birkaç yıl sonra aynı kum taşları içinde bölmeli solucan izlerine ve tanınamayan diğer bazı organizma artıklarına rastlanmıştır. Yeryüzünde, bitkilerden hemen sonra ortaya çıkan hayvanların cins ve nevlerinde, "çeşit ve fark" olarak, birden bire çok büyük bir artışın olduğu, ilim adamları tarafından belirtilmektedir. Paleontolojik bilgilere göre, kabaca bazı bitki ve hayvanların yaratılış sırasının şöyle olduğu tahmin ediliyor: Birinci zaman öncesi olarak adlandırılan "Prekambriyen" (565 milyon yıldan önceki zaman) de, bitkilerden ilk olarak "Mavi - Yeşil algler; ayrı bir grup olarak bakteriler ve mantarlar, hayvanlardan ise, süngerler, solucanlar, yumuşakçalar, halkalı solucanlar ve eklembacaklılar gibi oldukça kompleks canlılar yaratılmıştır.

  • : állat °
    • (İtalyanca): animale °
    • Şablon:Pt: animal °
    • Şablon:Es: animal °

    |} |}

    |}

    Lupa Sıfat[]

    Ico libri Anlamlar

    [1] (mecaz) Akılsız, duygusuz, kaba, hoyrat (kimse).

    Nuvola Turkish flag Türk Dilleri

    • Türkmence: [[haýwan#Türkmence|haýwan]] (tk)
    • Azerice: [[heyvan#Azerice|heyvan]] (az)
    • Türkmence: [[canaver#Türkmence|canaver]] (tk)
    • Şablon:Krc: [[hayvan#Şablon:Krc|hayvan]] (krc)
    • Kırım Tatarca: [[ayvan#Kırım Tatarca|ayvan]] (crh)
    • Eski Türkçe: arsalık (tr)
    • {{{1}}}: [[xaywan#{{{1}}}|xaywan]] (tt)
    • {{{1}}}: [[xayvan#{{{1}}}|xayvan]] (tt)
    • Azerice: heyvan
    • Uygurca: hayvan

    Books-aj.svg aj ashton 01f Kaynaklar

    Gagavuzca
    []

    []

    Ico libri Anlamlar

    [1] hayvan

    Nuvola apps bookcase Köken

    [1] Nuvola apps bookcase Köken

    Crystal Clear app Community Help Atasözleri

    İnsan göre göre, hayvan süre süre
    İnsan söyleşe söyleşe hayvan koklaşa koklaşa
    İnsan sözünden , hayvan yularından tutulur

    Crystal Clear app internet Çeviriler

    • (İngilizce): [1] [[animal#(İngilizce)|animal]] (en)

    |} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|

    |}

    |}

    Books-aj.svg aj ashton 01f Kaynaklar

    • Şablon:Kaynak-EtymDict

    Karaçay Balkarca
    []

    []

    Ico libri Anlamlar

    [1] Hayvan

    ast:hayvan az:hayvan de:hayvan el:hayvan en:hayvan fa:hayvan fr:hayvan hu:hayvan io:hayvan it:hayvan ko:hayvan ku:hayvan ky:hayvan lt:hayvan nl:hayvan pl:hayvan ro:hayvan ru:hayvan


    Balance icon Eş Anlamlılar

    andık

    Crystal Clear app internet Çeviriler

    • Şablon:De: Tier (de) Yok
    • Şablon:Nl: dier (nl) Yok
    • (İngilizce): [[animal#(İngilizce)|animal]] (en)
    • Şablon:Fr: animal °

    |} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|

    : állat °
    • (İtalyanca): animale °
    • Şablon:Pt: animal °
    • Şablon:Es: animal °

    |}

    |}

    Lupa Sıfat[]

    Ico libri Anlamlar

    [1] (mecaz) Akılsız, duygusuz, kaba, hoyrat (kimse).

    Nuvola Turkish flag Türk Dilleri

    • Türkmence: [[haýwan#Türkmence|haýwan]] (tk)
    • Azerice: [[heyvan#Azerice|heyvan]] (az)
    • Türkmence: [[canaver#Türkmence|canaver]] (tk)
    • Şablon:Krc: [[hayvan#Şablon:Krc|hayvan]] (krc)
    • Kırım Tatarca: [[ayvan#Kırım Tatarca|ayvan]] (crh)
    • Eski Türkçe: arsalık (tr)
    • {{{1}}}: [[xaywan#{{{1}}}|xaywan]] (tt)
    • {{{1}}}: [[xayvan#{{{1}}}|xayvan]] (tt)
    • Azerice: heyvan
    • Uygurca: hayvan

    Books-aj.svg aj ashton 01f Kaynaklar

    Gagavuzca
    []

    []

    Ico libri Anlamlar

    [1] hayvan

    Nuvola apps bookcase Köken

    [1] Nuvola apps bookcase Köken

    Crystal Clear app Community Help Atasözleri

    İnsan göre göre, hayvan süre süre
    İnsan söyleşe söyleşe hayvan koklaşa koklaşa
    İnsan sözünden , hayvan yularından tutulur

    Crystal Clear app internet Çeviriler

    • (İngilizce): [1] [[animal#(İngilizce)|animal]] (en)

    |} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|

    |}

    |}

    Books-aj.svg aj ashton 01f Kaynaklar

    • Şablon:Kaynak-EtymDict

    Karaçay Balkarca
    []

    []

    Ico libri Anlamlar

    [1] Hayvan

    []

    []

    1 . küçük baş hayvan sürüsü anadoluda davar:koyun sürüsü ermeni köylerinde keçilere de davar denilebiliyor

    [2] koyun sürüsü
    Durum Tekil Çoğul
    Yalın davar davarlar
    Belirtme (-i) davarı davarları
    Yönelme (-e) davara davarlara
    Bulunma (-de) davarda davarlarda
    Çıkma (-den) davardan davarlardan
    Tamlayan davarın davarların

    Nuvola Turkish flag Türk Dilleri


    • {{{1}}}: [[terlek-tuar#{{{1}}}|terlek-tuar]] (tt)
    • {{{1}}}: [[terlek#{{{1}}}|terlek]] (tt)
    • {{{1}}}: [[mal-tuar#{{{1}}}|mal-tuar]] (tt)

    |} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|

    |}

    |}

    davar

    Emine Eroğlu[]

    “İnsanlar bir yönüyle hayvan oldukları için şu pis istibdadı da beraberlerinde getirmişler,” der Muhakemât'ta. Yani “zorbalık tarihi” insanlık tarihi kadar eskidir. Kendi aczini idrak ve itiraf edemeyen, istemese de kibir kuyusuna düşer, bir nevi ilahlık ilan edip mahlûkatın aczini tahakküme dönüştürür.

    Üstad, zorbalığı mücerred bir kavram olarak bırakmaz, bütün teferruatı ile tanımlar. Öyle ki, onun tasvir ettiği detaylarla bir müstebidi görür görmez tanırsınız.

    Zorba, değişik biçimlerde her devirde tezahür eder. Hangi zamanın zehirli meyvesi olursa olsun cehaletten beslenir. En belirgin özelliği, sanki kendinde bir kuvvet varmış gibi hile ve dayatma ile korku ve baskı oluşturmasıdır. Etrafına köle muamelesi yaparak, insaniyetlerini yok eder. Başarı ve iyilikleri kendi defterine yazdırır, hatalar ve kötülükleri başkalarına yükler. Kendini büyütmek için milletin etini yer, mazlumların ve mağdurların omzuna basıp yükselerek bütün âleme sadece kendini göstermek ister. Kuvveti kanunda değil, şahıslarda toplar . Kanunları kendi keyfine tabi kılmak suretiyle hakkı kuvvet karşısında mağlub eder. Bu şartlarda millet hiçbir işini riya karıştırmadan yapamaz hale gelir, zira yağcılığa ve yalancılığa alışmanın en büyük tehlikesi samimiyet ve ihlası terk etmektir. Neticede insan gayret ve emeğinin motoru olan çalışma isteği de söner. Ümitsizlik ruhları işgal eder.

    Mâmehuran hırsızları

    Bediüzzaman, kâinatta hayır galip olsa da istibdada karşı mücadelenin dönemsel olmadığının, kıyamete kadar süreceğinin altını çizer. Öyleyse ona karşı herkesin aktif ve sürekli bir mücadelesi olmalı, temel hak ve özgürlükler koruma altına alınmalıdır. Üstad, Kürt aşiretlerine seslenirken, zorbalığa karşı direniş yöntemi olarak Mâmehuran aşiretinin hırsızlarla mücadelesini örnek gösterir:

    “Şimdi her biriniz, bazı koyunları bir çobanın idaresine vermişsiniz. Hâlbuki çoban tembel ve muavini kayıtsız, köpekleri değersizdir. Tamamıyla ona itimat etseniz, rahatla evlerinizde yatsanız, bîçare koyunları müstebit kurtlar ve hırsızlar ve belâlar içinde bıraksanız daha mı iyidir? Yoksa her biriniz çobanın yetersizliğini bilmekle gaflet uykusunu terk edip, hanesinden bir kahraman gibi koşsun. Koyunların etrafında halka tutup, bir çobana bedel, bin muhafız olmakla emanete sahip çıksın. Hiçbir kurt ve hırsız koyunlara saldırmaya cesaret etmesin, daha mı iyidir?"

    Görünüşe göre Mâmehuran aşireti hırsızlıkla etkili mücadele etmişler. İşi sadece bekçiye veya çobana bırakmamış, rahatlarını terk ederek, müstebit kurtlara ve hırsızlara karşı koyunlarını korumuşlar.

    Öykünün devamı şöyle:

    İşsiz kalan Mâmehuran hırsızları, bu esnada, çölde Şeyh Ahmet adında bir zatın önünü kesip onun üzerindekileri çalmak istiyorlar. Şeyh Ahmet ise, “Önce bana on dakika müsaade edin ve beni dinleyin, sonra ne yapacaksanız, ne alacaksanız alın,” diyor.

    Müsaade alan ve kendisini dinleyen Mâmehuran hırsızlarına, Şeyh Ahmet tesirli ve anlamlı bir nasihatte bulunuyor. Neticede hırsızlar tevbekâr Sûfiler haline geliyor. Yani baskı ve tahakküme karşı etkin mücadele “ruhları ağlayarak arınmak isteyen” ama bunun için bir bahaneye ihtiyaç duyanların ıslahına da imkân sağlıyor. Hatta zorbalık devam etse de hürriyet ve adalet, sosyal hayatın bazı şube ve sınıflarında hayatiyetini devam ettirebiliyor.

    Velhasıl istibdatla mücadele ciddi bir birey olma bilinci gerektiriyor.

    Kaçan da kovalayan da ne kadar güçsüz

    Rivayet edilir ki, Halife Mansur minberde hutbe irat ederken burnuna bir sinek konar. Halife, cemaatin huzurunda ellerini hareket ettirmek istemez. Sineği kovmak için başını sallar. Fakat burnundan uçan sinek, bu sefer gözüne konar. Mansur başını salladıkça uçup konmalar devam eder. Sonunda dayanamaz ve elini kullanarak sineği uzaklaştırmak zorunda kalır.

    Minberden indiğinde kızgınlıkla Amr b. Ubeyd'e “Allah sineği ne için yaratmış acaba?” diye söylenir. Amr, bir medenî cesaret örneği gösterir ve, “Zorbaların burnunu sürtmek için” diye cevap verir. Mansur, şaşkınlıkla “Niçin böyle söylüyorsun?” diye sorar. Amr, görüşünü bir âyete dayandırır:

    “Hatta sinek onlardan bir şey kapsa, onu dahi kurtarıp geri alamazlar. İsteyen de, kendinden bir şey istenilen de, kaçan da kovalayan da ne kadar güçsüz!..” (Hacc, 73)

    Rivayet bize Halife Mansur'un Amr'ı haklı bulduğunu söylüyor. Hakikat de öyle. Zira nefis başta olmak üzere tüm zorbalar burnu sürtülesi. Aczini bilmeyene önünde sonunda bildiriyorlar. Karıncanın Firavun'u, sineğin Nemrud'u, Hz. Dâvud'un Câlud'u, bir mikrobun bir cebbarı mağlup etmesi, aczin kibir ve tahakküme karşı kaçınılmaz zaferi. Bu yüzden İmam Şâzelî Hazretleri, meşhur Hizbü'n Nasr Duası'nda Allah'a şöyle seslenir: “Zorbaların kaba kuvvetleri Senin takdirini asla engelleyemez. Ve ister kral, ister kisra isterse zulme saplanmış başka herhangi bir zorba olsun, o mütemerridlerin helâki kat'iyyen Sana ağır gelmez…”

    Biz gaflet uykusunu terk edip, evrensel değerleri korumaya koştuğumuzda ortada müstebid de kalmayacak, “onlardan bir iz” de...

    Derviş Yûnus ne güzel görmüş:

    “Bir serçe bir kartalı

    Salladı vurdu yere

    Yalan değil gerçektir

    Ben de gördüm tozunu!”


    25 Aralık 2015, Cuma

    Emine Eroğlu

Advertisement