Kurt - Kürt - kürt - Kurd - Kurdali | |
---|---|
Zilli kurt Şablon:Kurtbakınız |
Kurt (Canis lupus), köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın türü. Köpek bir alt türü olarak kurdun yakın akrabasıdır.
Özellikleri[]
Kurt, ilk bakışta büyük bir köpeğe benzer. Daha yakından incelendiğinde vücudunun köpekten daha uzun, göğsünün daha yüksek ve daha ince olduğu görülür. Kurtların kafası büyük, kulakları kısa, püsküllü kuyrukları vücutlarının üçte biri uzunluktadır. Renkleri alt türlerine göre yöresel olarak değişir, beyaz, krem rengi, sarımsı, kızıl, gri ve siyah olabilir.
Kaynak:[]
Bydigi Forum http://www.bydigi.net/memeliler/274257-kurt-nedir-kopek-ile-kurt-arasindaki-farklar-nelerdir.html#post2015544
Avrupanın ve Asyanın fazla sıcak olmayan bölgelerinde bozkurtlar çoğunluktadır. Daha kuzeye gidildiğinde siyah ve beyaz renkli kurtlara rastlanır.
Kurtların boyutları da yöresel olarak değişir:[]
•En büyük kurtlar Letonya, Beyaz Rusya, Alaska ve Kanadada görülür, 160 cm vücut uzunluğuna (+ 52 cm kuyruk) ve ayakta dururken 80 cm boya erişirler. Bu kurtlar 80 kg ağırlığa kadar ulaşabilir.
•En küçük kurtlar Ortadoğuda ve Arap Yarımadasında bulunur, ancak 80 cm vücut uzunluğuna (+ 29 cm kuyruk) ve 20 kg ağırlığa ulaşırlar.
Köpek ile kurt arasındaki farklar[]
Genelde kurtları köpeklerden ayırt etmek mümkündür, ama bazen bir türün kurt olduğunu tespit etmek çok zor olabilir.
•Kurtlar kuyruklarını çoğu zaman yatay ya da hafif dik tutarlar ama köpeklerin kuyrukları çoğu zaman dik ya da kıvrık durur.
•Özellikle kafatasları çok farklıdır: Göz yüksekliği, kulak içi, Praesphenoid, Basis vomerus, Fissura petrobasialis, çene ve kesicı dişler kurtlarda ve köpeklerde birbirinden farklıdır.
•Kurtlar senede bir kez yavru yapar, köpekler ise çoğunlukla iki kez yavrular.
•Bir ayak izinin kurda mı yoksa köpeğe mi ait olduğu, izlerin sayısı ile tespit edilebilir. Kurtlar arka ayakları ile ön ayaklarının bastığı noktaya basarlar. Hatta birden fazla kurt birlikte yürüdüğünde arka arkaya gidip öndekinin izlerine basarlar. Böylece izlerin tek bir kurda ait olduğu zannedilebilir. Köpekler ise arka ayaklarıyla ön ayaklarının bastığı noktanın arasına basarlar.
Dağılımı[]
Kaynak: Bydigi Forum http://www.bydigi.net/showthread.php?p=2015544
İnsanlar tarım ve sürü hayvancılığını geliştirmeden evvel, kurt, dünyanın en yaygın yırtıcı hayvanıydı. Tüm Avrasyada, Kuzey Afrika ve Kuzey Amerikada yaygındı. Ancak özellikle Batı Avrupa gibi yoğun yerleşim olan gelişmiş ülkelerde insanlarca soyu tüketildi. Günümüzde Doğu Avrupa, Balkan yarımadası, Kanada, Sibirya, Moğolistan ve İranda kurtların bulunduğu büyük bölgelere rastlanır. Bunların dışında sadece, yalıtılmış (bazen 100den az hayvan bulunan) ufak bölgeler bulunur.
Çok iyi uyum sağlayabilen bir hayvan olan kurt, kuzey kutbunun buz çöllerinden, Orta Asyanın ve Kuzey Amerikanın kum çöllerine kadar farklı habitatlarda yaşayabilir. Çoğu kurt, bozkırlarda ve ormanlarda yaşar. Erken çağlardan beri insanların sahip çıktığı açık alanlardan ormanlara kaçması yüzünden bir orman hayvanı olarak tanınmıştır.
Ara sıra yalnız gezen kurtlara rastlanırsa da, genellikle bir sürüye bağlı olarak yaşarlar. Bir kurt sürüsü, anne, baba ve yavrularından oluşan bir ailedir. Kurtlar, ev köpeklerinden daha geç, ancak iki yaşında üreyebilir, bu nedenle iki yaşını dolduruncaya kadar ailelerinin yanında kalırlar. Bir önceki senenin yavruları kendilerinden küçük kardeşlerine bakarak ebeveynlere yardımcı olur. Anne ve baba, çocuklarına karşı daima serttir, bu yüzden sürünün içindeki hiyerarşi bellidir ve kimse otoriteyi sarsmaya cesaret etmez. Akraba olan iki kurdun çiftleşmesi (ensest) hiç görülmemiştir. Kurtlar çiftleşmek için yabancı bir kurt bulamazlarsa ömür boyu çiftleşmezler.
Bazı eski kitaplarda bir kurt sürüsünün yapısı şöyle tarif edilir:
“.. Sürünün başı alfa çiftidir ve onların dışında hiçbir üye çiftleşip yavru yapamaz. Sürünün içinde her üyenin farklı statüsü vardır. Sürünün içinde en son sırada, herkesin sataştığı bir “Kara koyun” vardır. Ara sıra kurtlardan birisi alfa üyelerine baş kaldırır ve kendi statüsünü yükseltmek için onunla dövüşür.” Akraba olmayan kurtların bilimsel araştırmalar için bir araya kapatılarak izlenmesi sonucu ortaya konulan bu bilgiler doğadaki gerçekleri yansıtmaz. Bu şekilde bir araya getirilen yabancı kurtlar neredeyse her gün dövüşür.
Gebelik yaklaşık 60 gün sürer. Genellikle 3 ila 6 (en az 1, en fazla 14) yavru doğar.
Beslenme[]
Kurtlar en çok otobur memeliler ile beslenir, ama daha iyi bir şey bulamayınca kemirgenler ve kuşlar gibi küçük hayvanları da avlarlar. Gıdanın kıt olduğu zamanlarda leş bile yiyebilirler. Diğer bazı yırtıcı etoburlar gibi vitamin ihtiyaçlarını sadece otobur hayvanların mide içeriği ile gidermezler, kendileri de ara sıra böğürtlen ve diğer yabani meyveleri yerler. Ayrıca yavru kurtlar böcek de yer.
[]
Durum | Tekil | Çoğul |
---|---|---|
Yalın | kurt | kurtlar |
Belirtme (-i) | kurdu | kurtları |
Yönelme (-e) | kurda | kurtlara |
Bulunma (-de) | kurtta | kurtlarda |
Çıkma (-den) | kurttan | kurtlardan |
Tamlayan | kurdun | kurtların |
Ad[]
- [1] (hayvan bilimi) Köpekgillerden, Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşayan, postu gri sarı renkli, yırtıcı, etçil memeli hayvan.
- [2] (mecaz) Bir yeri, bir şeyi iyi bilen.
- [3] (hayvan bilimi) Yumuşak vücutlu, uzun gövdeli, omurgasız, bacaksız, ayaksız veya çok ilkel ayaklı küçük hayvan.
- [4] Bazı böceklere veya bazı böcek kurtçuklarına verilen ad.
Şablon:Bilimsel Adı
- [1] Canis lupus
- [1] böri
- Aç kurt arslana saldırır
- Aç kurt yavrusunu yer
- Ağacı kurt, insanı dert yer
- Ardında yüz köpek havlamayan kurt, kurt sayılmaz
- Çobansız koyunu kurt kapar
- Düzlükte kurt ulusa, evde itin bağrı sızlar
- Eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin
- aç kurt gibi saldırmak
- kurdun adı yaman çıkmış, tilki vardır baş keser, kurdun oğlu akıbet kurt olur, kurt ağzı bağlamak, kurt dumanlı havayı sever, kurt gibi, kurt kocayınca köpeğin maskarası olur, kurt komşusunu yemez, kurt köyünü değiştirir, huyunu değiştirmez, kurtla görüşürsen köpeği yanından ayırma, kurtla koyun, kılıçla oyun olmaz, kurdunu kırmak, kurtlarını dökmek, kurdu koyunla barıştırmak
- kurtağzı, kurtboğan, kurt kapanı, kurtkıyan, kurt köpeği, kurt kuş, kurt kuyusu, kurt mantarı, kurt masalı, kurtpençesi, kurt sineği, kurttırnağı, Başkurt, bozkurt, eski kurt, işin kurdu, yavrukurt, yeleli kurt, deniz kurdu, kurtayağı, kurtbağrı, kurt baklası, kurt bilimi, kurt yeniği, kancalı kurt, keseli kurt, kızılkurt, pembekurt, kırbaç kurtları, ağaç kurdu, ağ kurdu, bağırsak kurdu, fındık kurdu, ibrişim kurdu, iplik kurdu, kırbaç kurdu, kitap kurdu, kök kurdu, Medine kurdu, şüphe kurdu, tahta kurdu, tel kurdu, yaprak kurdu, yıldız kurdu, zeytin kurdu
- Arapça: (Mısır)ديب (ar) (diib) m
- Şablon:De: Wolf (de) m., Wölfin (de) f.
- Şablon:Bg: вълк (bg) m., вълчица (bg) f.
- Chinese: {{{1}}}: [[狼#Chinese: {{{1}}}|狼]] (zh) (láng)
- Şablon:Fi: susi (fi), hukka (fi)
- Şablon:Fr: loup (fr) m, louve (fr) f
- Şablon:Nl: wolf (nl) m.
- (İngilizce): [[wolf#(İngilizce)|wolf]] (en)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
- Şablon:Es: lobo (es) m., loba (es) f.
- (İtalyanca): lupo (it) m.
- Japonca: 狼 (ja) (おおかみ, ōkami)
- Şablon:Ko: 늑대 (ko) (neukdae), 이리 (ko) (iri)
- Şablon:Ku: gur (ku)
Hu- Hü- Huve - Hüve -Hüviyet- Ya - Yâ -Yahu . HÜVE NÜKTESİ | |
---|---|
Hu | Hu - Hû |
Yahu | Ya hu - Ya Hû - Ya hû - Yahoo |
Huve | Huve. Hüve. Huvallah . Huvallah/HAT. Huvallahullezi. HÜVE NÜKTESİ. |
Ya huve | Ya huve - Ya hüve - YaHoWaH -Yahova şahitleri |
Huvallah | Huvallah - Huvallahullezi |
Huve - Ya - He - Vav - |
: farkas (hu)
- Şablon:Ru: волк (ru) (volk) m., волчица (ru) (volčíca) f., волки (ru) (vólki) m. pl., волчицы (ru) (volčícy) f. pl.
|}
|}
- Arapça: دُودَة (dúːda) sg, دُودٌ (duːd) pl., دِيدَان (didáːn) pl.
- Almanca: Wurm m.
- Bulgarca: червей (červej)
- Çince: 蟲 (chóng)
- Şablon:Fi: toukka (fi)
- Fransızca: ver m
- Hollandaca: worm m., pier m.
- İngilizce: worm
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
- İspanyolca: gusano m.
- İtalyanca: verme m.
- Japonca: 虫 (むし, mushí), 虫螻 (むしけら, mushikera)
- Korece: 벌레 (beolle)
- Kürtçe: kirm, kurm
- Macarca: kukac
- Rusça: червь (červ') m., черви (čérvi) pl.
|}
|}
- Azerice: [[qurd#Azerice|qurd]] (az), [[canavar#Azerice|canavar]] (az)
- Türkmence: [[möjek#Türkmence|möjek]] (tk), [[gurçuk#Türkmence|gurçuk]] (tk)
- Şablon:Krc: [[börü#Şablon:Krc|börü]] (krc)
- Kırım Tatarca: [[sıvalçan#Kırım Tatarca|sıvalçan]] (crh), [[qaşqır#Kırım Tatarca|qaşqır]] (crh), [[börü#Kırım Tatarca|börü]] (crh)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
- Eski Türkçe: böri (tr)
- {{{1}}}: [[büre#{{{1}}}|büre]] (tt)
|}
|}
Sıfat[]
- [1] (mecaz) İşini iyi bilen, aldanmaz, kurnaz.
- [1] "Deminden beri sus pus olmuş, fırsat bekleyen kurt müşterilerin ilk defa sesi duyuluyor."- H. Taner.
Gagavuzca[]
Ad[]
- [1] kurt
- (İngilizce): [1] [[worm#(İngilizce)|worm]] (en), [[beast#(İngilizce)|beast]] (en)
|} | width=1% | |bgcolor="#FFFFE0" valign=top width=48%|
|}
|}
Karaçay Balkarca[]
Ad[]
- [1] meyve kurdu
- [2] böcek
Kumanca[]
Ad[]
- [1] kurt
- [2] solucan
Kürtçe[]
Sıfat[]
- [1] kısa
- Şablon:Kaynak-EtymDict
Şablon:Ayrıca Şablon:Kaynak-Vikitür kurt