211.BEYT[]
ORJİNAL METİN |
LATİNO TRANSKRİPTİ |
TÜRKÇE TERCÜMESİ |
İNGİLİZCE TERCÜMESİ
| |
211. |
گفت من آن آهوم کز ناف من |
TRANSKRİPT BOŞ |
Kuş havadadır, gölgesi yerde kuş gibi uçar görünür.
|
A bird flies in the air; its shadow flits on earth;
A second bird it seems to be, though nothing worth.
|
ریخت این صیاد خون صاف من |
TRANSKRİPT BOŞ |
Ahmağın biri, o gölgeyi avlamaya kalkışır, takati kalmayıncaya kadar koşar. |
Some simpleton runs after it; to catch it tries;
Himself tires out; meanwhile the creature safely flies.
|
Ahudan murâd âhû-yı müşk-gîndir.
Hitâ veHoten veSebt ve Çin vilâyetlerinde olur.
Arab gazâlü'l-mısk der.
Zeby nevindendir.
Hanzalı istitâbe eder ve deryanın acı suyundan içer.
Ve âhû hakkında Lâmiî demişdir;
Müdâm ef'î yemekden her birinin Sadef gibi içi pür mühre-i mâr
Hemîşe sünbül-i ter otlamakdan Kamunun nâfesi pür müşg-i tatar
Levni siyah ve serîü'l-adû ve dakîkü'l-kavâim ve müfteraku'l-azlâfdır.
Ve nâb-ı [[hınzır gibi fekk-i efselinde feminden hâriç nâb-ı beyâz-ı hafîfî vardır.
Ve hakîkat-i misk]] bir kandır ki âhûnun sürresinde vakt-i marûfda müctemi olur.
Azaya munsab olan mevâd gibi ol surre maden-i miskdir ki her sene şecere meyve-dâr olduğu gibi surre dahi hâmil-i misk olur.
Ve misk zuhur etmeye başladıkda âhû marîz olur, tâ misk tekâmül edince.
Nitekim havâmil vaz-ı hamle dek müteğayyîrü'1-hâl olurlar.
Ve demişlerdir ki ol vilâyetlerin ahâlîsi miskin vaktinde beriyyede darb-ı evtâd ederler.
Tâ ki âhû onlara sürünüb nâfece orada sakıt ola.
Ve Akîl-i Bağdâdî'den menkûl olduğu üzre cevf-ı nâfece cevf-i cedyde inhifâ gibidir.
Inhifâ, kesreyle ve hâ-i mühmele ile bir sarı nesnedir ki süd emen keçi oğlakı karnında olur.
Bir sofa üzerine asr olunup peynir gibi galîz olur.
Peynir mâyesi dedikleri odur.
Ve bazı ulemâdan menkûldür ki, âhû nâfeceyi cevfinden dücâce beyzâsın ilkâ eder gibi ilkâ eder.
Fe-emmâ meşhur olan budur ki, nâfece âhûdan mudi' değildir.
Belki hâricden ve surresine mültehamdır.
Ve miskin zurûfu dahi bu mânaya şâhiddir.
Nitekim müşahede ehline ayandır.
Demişlerdir kimisk-i ezfer cânib-i şarkda Sebt dedikleri vilâyetde olur.
Nitekim Kâmus'da musarrahdır.
Kâh olur ki âhû Sebt'den Hind tarafına müsâferet edip miski ol tarafda ilkâ eder.
Velâkin âb u hevâsının tesirinden redy yâni alçak ve râyihası hafîf olur.
Sebt'deki gibi ezfer olmaz.
Ve Rum'da dahi âb u hevâ onun tesirinden bazı nesne hem-vâr olmaz.
Ve bukâ ve bilâdın ihtilafıyla muhtelif ve müteğayyir olur.
Nitekim şerh ü beyâna hacet yokdur.
Haya-tü'l-Hayevân'da gelir ki; Adem aleyhisselâm arza ihbât oldukda cümle vuhûş gelip ziyaretiyle müşerref ve duâsıyla muğtenim oldular.
Ve ahulardan bir nev ki âhû-yı miskdir, ziyaret etdikde Adem anlar için duâ ve arkaların yed-i mübârekeleriyle mesh eyledi.
Bu sebebden nefâvic-i misk zuhur etdi.
Sonra bu taife makamlarına avdetlerinde şâirler onlarda bu haleti müşahede edip aslından suâl eylediler.
Anlar dahi duâ ve mesh-i Adem ile hâsıl olduğun i'İâm etdiklerinde ol bakıyye dahi ziyâret-i Adem edip duâ aldılar ve mesh olundular.
Velâkin evvel gelenlerdezuhur eden miskin eseri onlarda zuhur eylemedi.
Aslı ne ola ki, dediklerinde mücâb oldular ki evvel gelip ziyaret edenler ihlâs-ı amel eylediler, siz ise biz dahi nail olalım diye garaz-ı nefsânî ile geldiniz.
Onuncun mahrum oldunuz.
Pes bundan İhlasın tesiri ve istidadın kemâli fehm olundu.
Li-muharririhî;
Dileğim ihlâsla ola âhû Misk peyda olur anda yâhû
Ahum aslında âhû-em'dir, tahfîfen ve zarûreten hemze hazf olunmuşdur.
Em, zamfr-i nefs-i mütekellim-i [328] vahidedir.
Nâf göbekdir ki Arab surre der.
Sayyâd avcıdır.
Sayd mâliki olmayan mümteni'i tenâvüldür.
Yâni kanadıyla yeyâ kavâimiyle tevahhuş eden hayvanı hîle ile ahz etmekdir, gerek lahmı me'kûl olsun gerek olmasın.
Sâf aslında safidir, fâşek aslı fâşî olduğu gibi.
Zîrâ âhiri yâ olan kelimelerin yâhazf olunup mâ-kabli ile iktifa olunmuşdur,muaf ve müslim derler,muâfî demekdir.
Bu mânadan zuhûl edenler muaf lafzını galat kıyâs etmişlerdir.
Nitekim bâlâda dahi işaret olundu.
Sâfî ile hâlisin miyânında fark budur ki, hâlis şevbî, zail olan nesnedir.
Safi ise aslından şevbi olmayana dahi derler.
Nitekim Kur'an'da gelir:
Ayet Metni
|
Meali
|
Sure ve Ayet
|
وانهار من عسل مصفى
|
Ve nehirleri süzme baldandır
|
(Muhammed 15)
|
Mana-yı beyt budur ki; zerger-i mezkûr şerbet-i mezbûrenin kendi helakine sebeb olduğun bilip hayâtından me'yûs oldukda teşbih tarîki ile dedi ki; ben ol âhû-yı müşgînem ki nefâcemden ötürü bu sayyâd benim hûn-ı safımı dökdü.
Yâni kanım akıtdı ve helakime sebeb oldu.
Hekîme sayyâd dedi.
Zîrâ zergeri piş-i perdeden min haysi lâ yehtesibü sayd eyledi ve hile ile
onu kemende getirdi.
El-hâsıl zerger ol hâlet-i hâilede dedi ki, ahunun nâfesi kendi helakine sebeb olduğu gibi benim hüsnüm dahi benim helakime sebeb oldu.
Bundan fehm olunur ki Hazret-i Mevlânâ kuddise sırruhu kavli meşhur üzerine miskin nâfede husulüne zâhib oldu.
Onuncun nâfı tasrîh eyledi.
Velâkin bu sûretde âhûnun helaki neden lâzım geldi dersek cevâb budur ki, bu söz nâfesinden ötürü âhûyu katl edene veya helakine sebeb olana göredir.
Bundan ise her âhû nâfesinden ötürü katl olunmak lâzım gelmez.
Nitekim zergeri hüsnünden ötürü katl etmeden sâir sabîhü'l-vech olanları dahi katl etmek iktizâ etmez.
El-hâsıl katlinde husûs-ı illet mülâhaza olunur ki zergerde cariyeyi tahlîsdir.
F'afref.
Bade-zâ bu beytde birkaç vechle işaret vardır.
Evvelkisi budur ki, nâfeden murâd müdhil-i şehevâtdır.
Zîrâ rahm-ı mâderde olan cenine bir nesne müştehî olsa evvelâ mâderine ol şehvet ilkâ olunup ondan nâfe vesâtatıyla cenine vâsıl olur.
Nitekim Bustân'da gelir:
METNİN ORJİNALİ
|
LATİNO TRANSKRİPTİ
|
TÜRKÇE TERCÜMESİ
|
İNGİLİZCE TERCÜMESİ
|
نه طفل زبان بسته بودى زلاف شتى روزىآمد بجوفت زناف
چو نافش برندند وروزى كست به بستان مادر درآويختدست |
LATİNO TRANSKRİPTİ BURAYA YAZILACAKTIR
|
Bir zaman çocuk dilini konulmaktan kapatmıştı. Tüm yiyeceğini göbekten alıyordu. Fakat göbeğini kesdiler ve rızkı kesildi. O zaman annesinin göbeğine elini attı
|
İNGİLİZCE TERCÜMESİ
|
Ve müdhil-i şehavât kuvvet-i tabiiyyedir.
İkincisi budur ki, seyyâddan murâd hekîm-i İlâhîdir ki hevâ iklîm-i vücûdda bir serkeş bağî iken telvînine müsâade ile ele götürdü ve şerbet-i irşâd ve riyazetin tesiri ile hükmünü izâle eyledi.
Üçüncüsü budur ki, hûn-ı sâf ibaretinden fehm olunur ki nefs kendini tezkiye edip çekdiği çile bî-günâh olduğuna zâhib oldu, hakikatü'l-hâli bilmedi.
Ve hûn-ı sâfdan murâd şehevât-ı nefsâniyye olduğu bâlâda bilindi. Dördüncüsü budur ki, hevâ-yı nefs fenaya müşerref iken fevt-i metâlibe teessüf eyledi.
Eğer hakîkat-i mevti zâik olaydı tahassürden halâs olurdu.
Zîra meyyitden âvâz gelmez ve maktulde arzudan bir nesne kalmaz.
Nitekim Kur'an'da gelir:
Ayet Metni
|
Meali
|
Sure ve Ayet
|
لكيلاتأسوا علىما فاتكم ولا تفر حوا بما اتيكم
|
(Allah Dunu) elinizden çıkana üzülmeyeseniz ve Allah'ın size verdiği nimetlerle şı-marmayasınız diye açıklamaktadır
|
(Hadîd 23)
|
Yâni metâlibe-i fâniyyenin fevtine teessüf yokdur.
Zîrâ evvelden dahi taalluka sâlih değildir.
Ve mekâsıd-ı bâkıyye ile iftihar etmek dahi ehl-i vücüd hâlidir.
Pes, eğer ademdir ve vücûddur, bir nesneye nazar yokdur, meğer vech-ı bakî ola.
Bu sûretde dahi tahzîr olunup
Ayet Metni
|
Meali
|
Sure ve Ayet
|
يحذر كم الله نفس
|
Allah size kendisine karşı gelmekten sizi sakındırıyor
|
(Ali İmrân 30)
|
denilmişdir.
Meslek-i savb ve mezheb-i müşkildir.
Li-muharririhî;
Maraz olur kalır bu hûn-ı uruk
Seni âhû gibi avlar seyyâd
Rumeli'de Kayılar kazasının Aydos karyesinden olan İsmail Hakkı Bursevi'nin "Ruh-ul Mesnevi" adlı eseri (Mevlana'nın Mesnevi-i manevisinin en iyi yorumudur.)
1.Kitap (1-100 Beyitler)
Ruh-ul Mesnevi/1 . Ruh-ul Mesnevi/2 . Ruh-ul Mesnevi/3 . Ruh-ul Mesnevi/4 . Ruh-ul Mesnevi/5 . Ruh-ul Mesnevi/6 . Ruh-ul Mesnevi/7 . Ruh-ul Mesnevi/8 . Ruh-ul Mesnevi/9 . Ruh-ul Mesnevi/10 . Ruh-ul Mesnevi/11 . Ruh-ul Mesnevi/12 . Ruh-ul Mesnevi/13 . Ruh-ul Mesnevi/14 . Ruh-ul Mesnevi/15 . Ruh-ul Mesnevi/16 . Ruh-ul Mesnevi/17 . Ruh-ul Mesnevi/18 . Ruh-ul Mesnevi/19 . Ruh-ul Mesnevi/20 . Ruh-ul Mesnevi/21 . Ruh-ul Mesnevi/22 . Ruh-ul Mesnevi/23 . Ruh-ul Mesnevi/24 . Ruh-ul Mesnevi/25 . Ruh-ul Mesnevi/26 . Ruh-ul Mesnevi/27 . Ruh-ul Mesnevi/28 . Ruh-ul Mesnevi/29 . Ruh-ul Mesnevi/30 . Ruh-ul Mesnevi/31 . Ruh-ul Mesnevi/32 . Ruh-ul Mesnevi/33 . Ruh-ul Mesnevi/34 . Ruh-ul Mesnevi/35 . Ruh-ul Mesnevi/36 . Ruh-ul Mesnevi/37 . Ruh-ul Mesnevi/38 . Ruh-ul Mesnevi/39 . Ruh-ul Mesnevi/40 . Ruh-ul Mesnevi/41 . Ruh-ul Mesnevi/42 . Ruh-ul Mesnevi/43 . Ruh-ul Mesnevi/44 . Ruh-ul Mesnevi/45 . Ruh-ul Mesnevi/46 . Ruh-ul Mesnevi/47 . Ruh-ul Mesnevi/48 . Ruh-ul Mesnevi/49 . Ruh-ul Mesnevi/50 . Ruh-ul Mesnevi/51 . Ruh-ul Mesnevi/52 . Ruh-ul Mesnevi/53 . Ruh-ul Mesnevi/54 . Ruh-ul Mesnevi/55 . Ruh-ul Mesnevi/56 . Ruh-ul Mesnevi/57 . Ruh-ul Mesnevi/58 . Ruh-ul Mesnevi/59 . Ruh-ul Mesnevi/60 . Ruh-ul Mesnevi/61 . Ruh-ul Mesnevi/62 . Ruh-ul Mesnevi/63 . Ruh-ul Mesnevi/64 . Ruh-ul Mesnevi/65 . Ruh-ul Mesnevi/66 . Ruh-ul Mesnevi/67 . Ruh-ul Mesnevi/68 . Ruh-ul Mesnevi/69 . Ruh-ul Mesnevi/70 . Ruh-ul Mesnevi/71 . Ruh-ul Mesnevi/72 . Ruh-ul Mesnevi/73 . Ruh-ul Mesnevi/74 . Ruh-ul Mesnevi/75 . Ruh-ul Mesnevi/76 . Ruh-ul Mesnevi/77 . Ruh-ul Mesnevi/78 . Ruh-ul Mesnevi/79 . Ruh-ul Mesnevi/80 . Ruh-ul Mesnevi/81 . Ruh-ul Mesnevi/82 . Ruh-ul Mesnevi/83 . Ruh-ul Mesnevi/84 . Ruh-ul Mesnevi/85 . Ruh-ul Mesnevi/86 . Ruh-ul Mesnevi/87 . Ruh-ul Mesnevi/88 . Ruh-ul Mesnevi/89 . Ruh-ul Mesnevi/90 . Ruh-ul Mesnevi/91 . Ruh-ul Mesnevi/92 . Ruh-ul Mesnevi/93 . Ruh-ul Mesnevi/94 . Ruh-ul Mesnevi/95 . Ruh-ul Mesnevi/96 . Ruh-ul Mesnevi/97 . Ruh-ul Mesnevi/98 . Ruh-ul Mesnevi/99 . Ruh-ul Mesnevi/100
2.Kitap (101-200. beyitler)
Ruh-ul Mesnevi/101 . Ruh-ul Mesnevi/102 . Ruh-ul Mesnevi/103 . Ruh-ul Mesnevi/104 . Ruh-ul Mesnevi/105 . Ruh-ul Mesnevi/106 .Ruh-ul Mesnevi/107 . Ruh-ul Mesnevi/108 . Ruh-ul Mesnevi/109 . Ruh-ul Mesnevi/110 . Ruh-ul Mesnevi/111 . Ruh-ul Mesnevi/112 .Ruh-ul Mesnevi/113 . Ruh-ul Mesnevi/114 . Ruh-ul Mesnevi/115 . Ruh-ul Mesnevi/116 . Ruh-ul Mesnevi/117 . Ruh-ul Mesnevi/118 .Ruh-ul Mesnevi/119 . Ruh-ul Mesnevi/120 . Ruh-ul Mesnevi/121 . Ruh-ul Mesnevi/122 . Ruh-ul Mesnevi/123 . Ruh-ul Mesnevi/124 .Ruh-ul Mesnevi/125 . Ruh-ul Mesnevi/126 . Ruh-ul Mesnevi/127 . Ruh-ul Mesnevi/128 . Ruh-ul Mesnevi/129 . Ruh-ul Mesnevi/130 .Ruh-ul Mesnevi/131 . Ruh-ul Mesnevi/132 . Ruh-ul Mesnevi/133 . Ruh-ul Mesnevi/134 . Ruh-ul Mesnevi/135 . Ruh-ul Mesnevi/136 .Ruh-ul Mesnevi/137 . Ruh-ul Mesnevi/138 . Ruh-ul Mesnevi/139 . Ruh-ul Mesnevi/140 . Ruh-ul Mesnevi/141 . Ruh-ul Mesnevi/142 .Ruh-ul Mesnevi/143 . Ruh-ul Mesnevi/144 . Ruh-ul Mesnevi/145 . Ruh-ul Mesnevi/146 . Ruh-ul Mesnevi/147 . Ruh-ul Mesnevi/148 .Ruh-ul Mesnevi/149 . Ruh-ul Mesnevi/150 . Ruh-ul Mesnevi/151 . Ruh-ul Mesnevi/152 . Ruh-ul Mesnevi/153 . Ruh-ul Mesnevi/154 .Ruh-ul Mesnevi/155 . Ruh-ul Mesnevi/156 . Ruh-ul Mesnevi/157 . Ruh-ul Mesnevi/158 . Ruh-ul Mesnevi/159 . Ruh-ul Mesnevi/160 .Ruh-ul Mesnevi/161 . Ruh-ul Mesnevi/162 . Ruh-ul Mesnevi/163 . Ruh-ul Mesnevi/164 . Ruh-ul Mesnevi/165 . Ruh-ul Mesnevi/166 .Ruh-ul Mesnevi/167 . Ruh-ul Mesnevi/168 . Ruh-ul Mesnevi/169 . Ruh-ul Mesnevi/170 . Ruh-ul Mesnevi/171 . Ruh-ul Mesnevi/172 .Ruh-ul Mesnevi/173 . Ruh-ul Mesnevi/174 . Ruh-ul Mesnevi/175 . Ruh-ul Mesnevi/176 . Ruh-ul Mesnevi/177 . Ruh-ul Mesnevi/178 .Ruh-ul Mesnevi/179 . Ruh-ul Mesnevi/180 . Ruh-ul Mesnevi/181 . Ruh-ul Mesnevi/182 . Ruh-ul Mesnevi/183 . Ruh-ul Mesnevi/184 .Ruh-ul Mesnevi/185 . Ruh-ul Mesnevi/186 . Ruh-ul Mesnevi/187 . Ruh-ul Mesnevi/188 . Ruh-ul Mesnevi/189 . Ruh-ul Mesnevi/190 .Ruh-ul Mesnevi/191 . Ruh-ul Mesnevi/192 . Ruh-ul Mesnevi/193 . Ruh-ul Mesnevi/194 . Ruh-ul Mesnevi/195 . Ruh-ul Mesnevi/196 .Ruh-ul Mesnevi/197 . Ruh-ul Mesnevi/198 . Ruh-ul Mesnevi/199 . Ruh-ul Mesnevi/200
3.Kitap (201-300. Beyitler)
Ruh-ul Mesnevi/201 . Ruh-ul Mesnevi/202 . Ruh-ul Mesnevi/203 . Ruh-ul Mesnevi/204 . Ruh-ul Mesnevi/205 . Ruh-ul Mesnevi/206 . Ruh-ul Mesnevi/207 . Ruh-ul Mesnevi/208 . Ruh-ul Mesnevi/209 . Ruh-ul Mesnevi/210 . Ruh-ul Mesnevi/211 . Ruh-ul Mesnevi/212 . Ruh-ul Mesnevi/213 . Ruh-ul Mesnevi/214 . Ruh-ul Mesnevi/215 . Ruh-ul Mesnevi/216 . Ruh-ul Mesnevi/217 . Ruh-ul Mesnevi/218 . Ruh-ul Mesnevi/219 . Ruh-ul Mesnevi/220 . Ruh-ul Mesnevi/221 . Ruh-ul Mesnevi/222 . Ruh-ul Mesnevi/223 . Ruh-ul Mesnevi/224 . Ruh-ul Mesnevi/225 . Ruh-ul Mesnevi/226 . Ruh-ul Mesnevi/227 . Ruh-ul Mesnevi/228 . Ruh-ul Mesnevi/229 . Ruh-ul Mesnevi/230 . Ruh-ul Mesnevi/321 . Ruh-ul Mesnevi/232 . Ruh-ul Mesnevi/233 . Ruh-ul Mesnevi/234 . Ruh-ul Mesnevi/235 . Ruh-ul Mesnevi/236 . Ruh-ul Mesnevi/237 . Ruh-ul Mesnevi/238 . Ruh-ul Mesnevi/239 . Ruh-ul Mesnevi/240 . Ruh-ul Mesnevi/241 . Ruh-ul Mesnevi/242 . Ruh-ul Mesnevi/243 . Ruh-ul Mesnevi/244 . Ruh-ul Mesnevi/245 . Ruh-ul Mesnevi/246 . Ruh-ul Mesnevi/247 . Ruh-ul Mesnevi/248 . Ruh-ul Mesnevi/249 . Ruh-ul Mesnevi/250 . Ruh-ul Mesnevi/251 . Ruh-ul Mesnevi/252 . Ruh-ul Mesnevi/253 . Ruh-ul Mesnevi/254 . Ruh-ul Mesnevi/255 . Ruh-ul Mesnevi/256 . Ruh-ul Mesnevi/257 . Ruh-ul Mesnevi/258 . Ruh-ul Mesnevi/259 . Ruh-ul Mesnevi/260 . Ruh-ul Mesnevi/261 . Ruh-ul Mesnevi/262 . Ruh-ul Mesnevi/263 . Ruh-ul Mesnevi/264 . Ruh-ul Mesnevi/265 . Ruh-ul Mesnevi/266 . Ruh-ul Mesnevi/267 . Ruh-ul Mesnevi/268 . Ruh-ul Mesnevi/269 . Ruh-ul Mesnevi/270 . Ruh-ul Mesnevi/271 . Ruh-ul Mesnevi/272 . Ruh-ul Mesnevi/273 . Ruh-ul Mesnevi/274 . Ruh-ul Mesnevi/275 . Ruh-ul Mesnevi/276 . Ruh-ul Mesnevi/277 . Ruh-ul Mesnevi/278 . Ruh-ul Mesnevi/279 . Ruh-ul Mesnevi/280 . Ruh-ul Mesnevi/281 . Ruh-ul Mesnevi/282 . Ruh-ul Mesnevi/283 . Ruh-ul Mesnevi/284 . Ruh-ul Mesnevi/285 . Ruh-ul Mesnevi/286 . Ruh-ul Mesnevi/287 . Ruh-ul Mesnevi/288 . Ruh-ul Mesnevi/289 . Ruh-ul Mesnevi/290 . Ruh-ul Mesnevi/291 . Ruh-ul Mesnevi/292 . Ruh-ul Mesnevi/293 . Ruh-ul Mesnevi/294 . Ruh-ul Mesnevi/295 . Ruh-ul Mesnevi/296 . Ruh-ul Mesnevi/297 . Ruh-ul Mesnevi/298 . Ruh-ul Mesnevi/299 . Ruh-ul Mesnevi/300