|
Bakınız: İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku |
SAĞLIK KURALLARI BAKIMINDAN GÜNDE ANCAK YEDİBUÇUK SAAT VEYA DAHA AZ ÇALIŞILMASI GEREKEN İŞLER HAKKINDA TÜZÜK (MÜLGA)
Bakanlar Kurulu Karar Tarihi - No: 11/07/1984 - 84/8298
Dayandığı Kanun Tarihi - No: 25/08/1971 - 1475
Resmi Gazete Tarihi - No: 27/07/1984 - 18471
**28/04/2006 tarih ve 26152 S.R.G. de yayımlanan 07/04/2006 tarih ve 2006/10332 sayılı " Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Tüzüğün Yürürlükten Kaldırılmasına dair Tüzük" ün 1. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.**
KAPSAM
Madde 1 - Sağlık kuralları bakımından günde ancak yedibuçuk saat veya daha az çalışılması gereken işler bu Tüzükte belirtilmiştir.
GÜNDE ANCAK YEDİBUÇUK SAAT ÇALIŞILABİLECEK İŞLER
Madde 2 - Bir işçinin, günde, ancak, yedibuçuk saat çalıştırılabileceği işler şunlardır:
I - Kurşun ve Arsenik işleri
a) Kurşun üretilen galen, serüzit, anglezit gibi cevherlerin çıkarılmasına ilişkin maden ocağı işleri,
b) Kurşunlu madenlerden yahut içinde kurşun bulunan kül, maden köpüğü, kurşun fırını kurumu, üstübeç artığı vb. maddelerden kurşun üretimi için yapılan izabe işleri,
c) Antimuan, kalay, bronz vb. maddelerle yapılan kurşun alaşımı işleri,
d) Kurşun levha ve lehimlerin alevle kesilmesi, kurşunlu boyaların alevle yakılması işleriyle levha, tel, boru, akümülatör, şişe kapsülü yapımı gibi kurşun veya kurşun alaşımıyla çalışılan işler,
e) Üstübeç, sülügen, kurşun tetraetil gibi zehirli ve kimyasal kurşun veya arsenikli bileşiklerin hazırlanması işleri,
f) İçinde kurşun ve arsenik bulunan boya ve vernik gibi maddelerin kullanıldığı emaye, güderi, meşin, kauçuk, çini, cam, yapma süs taşları, yapma çiçek ve oyuncak yapımı işleriyle bina ve dokuma boyacılığı, renkli baskı ve harf matbaacılığı (tipografi) işleri,
g) Kurşun levhaları birbirlerine kaynatma işleri,
II Cam sanayii işleri
a) Cam yapımında kullanılan ilkel maddeleri toz haline getirme, eleme, karıştırma ve kurutma işleri (bu işleri yapmak üzere tam kapalı odalar içinde otomatik makineli tesisat veya çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takrirde),
b) Eritme işleri (otomatik besleme fırınlarıyla çalışılmadığı takdirde),
c) Ateşçilik işleri,
d) Üfleme işleri (tamamen otomatik makinelerle yapılmadığı takdirde),
e) Basınçla yapılan cam işleri (cam tazyiki işleri),
f) Ayna camı sanatında potalı cam dökümü işleri (potalar kalıp masasına mekanik araçlarla taşınmadığı takdirde),
g) Camı fırın başından alma işleri,
h) Yayma fırınlarında düzeltme işleri,
i) Tıraş işleri,
j) Asitle hak ve cilalama işleri,
k) Basınçlı havayla kum püskürten cihazlarla yapılan işler (çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takdirde),
l) Pota ve taş odalarında görülen işler,
III - Civa sanayii işleri
a) Civa amalgamlarından altın ve gümüş ayırma işleri, akümülatörcülükte çinko amalgamı işleri, harç malzemesi yapımında civalı kurşunlu yapılan lehimcilik işleri,
b) Civalı aletler yapımı işleri,
c) Civa buharlı elektrik ampuleri yapım işleri.
d) Süblime, kalomel ve civa fülminat gibi civalı bileşiklerin hazırlanması işleri ve laboratuvarlarda civayla yapılan işler.
IV - Çimento sanayii işleri
a) İlkel maddeleri kırma, ufalama, ezme, eleme ve karıştırma işleri,
b) Otomatik fırınlarda pişirme işleri,
c) Klinkeri öğütme, eleme, torba ve fıçılara koyma işleri (otomatik olarak tozun etrafa yayılmasını önleyici bir düzenle yapılmadığı takdirde),
V - Havagazı ve kok fabrikalarıyla termik santrallerdeki işler
a) Havagazı fabrikalarında kömürün depo edilmesi ve taşınması işleri (tozun etrafa yayılmasını önleyici mekanik tesisler olmadığı takdirde),
b) Ateşçilik, ocak temizliği, jeneratör, doldurma, boşaltma ve temizleme işleri,
c) Kimyasal arıtma işleri,
d) Gazın geçtiği cihaz ve boruların onarılması ve temizlenmesi işleri,
e) Kok fabrikalarında kömür ve ocak işleri,
f) Elektrik enerji üretim santrallarının kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işleri,
g) Termik santrallarla her çeşit buhar kazanlarının kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işleri,
VI - Çinko sanayii işleri
a) Çinko madeninin toz haline getirilmesi, karıştırılması, elenmesi ve fırınlanması işleri,
b) Damıtma fırınının işletilmesi, fırınlardan küllerin ve curufun kaldırılması işleri,
c) Çinkoyla alaşım yapılması işleri,
d) Çinko tozunun ambalajlanması işleri.
e) Sürekli olarak yapılan galvanizli demir lehimciliği işleri,
f) Çinko tozu kullanılan kimyasal ve sınai işler,
g) Elektrolitik çinko madeni üretilen tesislerdeki işler,
VII - Bakır sanayii işleri
a) Bakır cevheri çıkarılan maden ocaklarında yapılan işler,
b) Cevherin kuru veya yaş yöntemle zenginleştirilmesi ve elde edilmesi işleri,
c) Bakır fabrikalarında cevherin yıkanma, flotasyon ve izabe işleri,
d) Hurda bakırın eritilerek dökülmesi işleri,
VIII Alüminyum sanayii işleri
a) Alüminyum oksit üretimi işleri,
b) Alüminyum bronzu hazırlama işleri,
c) Alüminyum madeni üretimi işleri,
IX - Demir ve çelik sanayii işleri
a) Demir izabe fabrikalarında cevherin demire çevrilmesi işleriyle boru fabrikalarının fırın ve döküm dairelerinde yapılan işler,
b) Çelikhanelerin çelik yapılan fırınlarıyla bunların teferruat ve eklentilerinden olan ikinci derecedeki fırınlarda ve konvertörlerde yapılan işler,
c) Sıvı haldeki demir ve çeliğin tesisat ve teçhizatla veya mekanik olarak taşınmasına ilişkin işler,
d) Sıcak veya sıvı haldeki curufun taşınması ve işlenmesi işleri,
e) Haddehanelerde (soğuk demirle çalışılan haddehaneler hariç), fırınlarda hadde serilerinde, haddehaneyi kızgın veya sıvı çelik yahut demirle besleyen tesisat ve araçlarla görülen işlerle kızgın halde olan yarı mamul parçaların kesilmesi ve hazırlanması işleri,
f) Demir ve çelik presleme makinalarında yapılan işlerle bu makinaların sıcak demir veya çelikle beslenmesi ve yapılan sıcak parçaların kaldırılma veya taşınması işleri,
g) Curufun kırılması, ezilmesi, toz haline konulması, tozların çuvallara doldurulması ve yükletilmesi işleri,
h) Oksijen ve elektrik kaynağı işleri,
X - Döküm sanayii işleri
a) Kalıp kumunun hazırlanması işleri,
b) Döküm kalıp ve maçalarının yapılması ve döküme hazır duruma getirilmesi işleri,
c) Döküm şarjının hazırlanması ve her çeşit maden eritme (izabe) fırınlarının döküme hazır duruma getirilmesi işleri,
d) Maden eritme ve dökme işleri,
e) Kalıpların sökülmesi ve dökümlerin temizlenmesi işleri,
f) Savunma ve düşey döküm yapımı işleri,
XI - Kaplamacılık işleri
a) Parlak ve mat kaplama işleri (galvano),
b) Polisaj işleri,
c) Kalaycılık işleri,
d) Doldurma yoluyla galvanizleme işleri,
e) Asitle yüzey temizleme işleri,
XII - Karpit sanayii işleri
Kireç ve kokun ark fırınında eritilmesi işleri,
XIII Asit sanayii işleri
a) Asit için ham maddelerin hazırlanması işleri,
b) Asitin yapılma safhalarındaki işler,
c) Asitin dinlendirilme, yüklenme, boşaltılma ve taşınması işleri,
d) Baca gazlarından asit elde edilmesi işleri,
XIV - Akümülatör sanayii işleri
a) Akümülatör yapım ve onarım işleri.
b) Akümülatör suyu hazırlama ve şarj işleri,
XV - Kaynak işleri
a) Her çeşit koruyucu gaz altında yapılan kaynak işleri,
b) Toz altı kaynak işleri,
XVI - Madenlere su verme işleri,
a) Su verme işleri (sertleştirme),
b) Semantasyon işleri,
XVII - Kauçuk işlenmesi işleri
a) Kauçuk hamurunun karıştırılması, fırınlanması işleri,
b) Sağlığa uygun olarak havalandırılamayan yerlerde, otomatik tesisat kullanılmadan yapılan sıcak vulkanizasyon işleri,
XVIII - Yeraltı işleri
Maden ocakları işleri (elemanter civa bulunduğu saptanan civa maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işler,
XIX - Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler
Doğal ve yapay radyoaktif, radyoiyonizan maddeler veya bütün diğer korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan işler,
XX - Gürültülü işler
Gürültüsü 80 desibeli aşan işler,
XXI - Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler
Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerden 20 metreye kadar derinlik veya 2 kg/cm
basınçta yapılan işler (iniş, çıkış, geçiş dahil),
XXII - Pnömokonyoz yapan tozlu işler
Pnömokonyoz yapan tozların bulunduğu işyerlerindeki işler.
YEDİBUÇUK SAATTEN DAHA AZ ÇALIŞILABİLECEK İŞLER
Madde 3 - Bir işçinin günde yedibuçuk saatten daha az çalıştırılabileceği işlerle bunların her birinde en çok kaçar saat çalıştırılabileceği aşağıda gösterilmiştir:
I - Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler
Su altında basınçlı hava içinde (iniş, çıkış, geçiş dahil),
a) 20-25 (20 hariç) m. derinlik veya 22,5 (2 hariç) kg/cm
basınçta 7 saat,
b) 25-30 (25 hariç) m. derinlik veya 2,53 (2,5 hariç) kg/cm
basınçta 6 saat,
c) 30-35 (30 hariç) m. derinlik veya 33,5 (3 hariç) kg/cm
basınçta 5 saat,
d) 35-40 (40 hariç) m. derinlik veya 3,54 (3,5 hariç) kg/cm
basınçta 4 saat,
(Dalgıçlar için bu süreler, 18 metreye kadar 3 saat, 40 metreye kadar olan derinliklerde ½ saattir.)
II Civa işleri
a) Civa izabe fırınlarında görülen işler 6 saat,
b) Elementer civa bulunan ocaklarda görülen işler 6 saat,
III - Kurşun işleri
Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işleri 4 saat,
IV - Karbon sülfür işleri
Karbon sülfürden etkilenme tehlikesi bulunan işler 6 saat,
V - Ensektisitler
Karbamatlı ve organik fosforlu ensektisitlerin yapımı, paketlenmesi, çözelti olarak hazırlanması ve uygulanması işleri 6 saat.
Tüm kanda, eritrosit veya plazmada kolinesteraz aktivitesini belirlemeye yeterli olduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılacak başvuru üzerine yetkili uzmanlarca belirlenmiş, kendilerine veya
başkalarına ait laboratuvarlarda sözü edilen muayeneleri en az 6 ayda bir yaptıran işyerlerinde çalışanlar, günde 7,5 saatlik çalışma süresine tabi tutulabilirler.
Yukarıdaki fıkra gereğince yapılacak kan tahlilleri, işçilerin, 1475 sayılı İş Kanununun 79 uncu ve Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğünün 3 üncü maddesine göre yapılması gerekli yıllık muayenelerine ilişkin yükümlülüğü
ortadan kaldırmaz.
BAŞKA İŞTE ÇALIŞTIRMA YASAĞI
Madde 4 - Bu Tüzük kapsamına giren işlerde çalıştırılan işçiler, 2 ve 3 üncü maddelerde belirtilen günlük en çok iş sürelerinden sonra diğer herhangi bir işte çalıştırılmazlar.
FAZLA ÇALIŞMA İZNİ VERME YASAĞI
Madde 5 - Bu Tüzük kapsamına giren işler için fazla saatlerle çalışma izni verilemez.
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Madde 6 - Bu Tüzükte sayılan işlerden herhangi birini veya birkaçını sürekli olarak veya zaman zaman yapan işverenler, bu işlerin çeşit ve niteliklerini, yapılma zamanlarını, anılan işlerde çalıştırdıkları işçilerin erkek ve kadınlar ve 18 yaşından küçük ve büyükler ayrı ayrı gösterilmek suretiyle sayılarını, bunların hergünki işe girme, işten çıkma ve ara dinlenme saatlerini ve günde birden çok işçi postasıyla çalışılıyorsa bu postaların ne tarzda ve hangi saatlerde nöbet değiştirdiklerini, işin yürütüldüğü yerin bağlı bulunduğu bölge çalışma müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle yükümlüdürler. Bunların doğrudan doğruya ilgili bölge çalışma müdürlüğüne bildirilmesi olanaksızsa veya gecikmeye neden olacaksa, söz konusu bildirim o yerin en büyük mülkiye amirine yapılabilir. Bu takdirde mülkiye amiri durumu derhal ilgili bölge çalışma müdürlüğüne bildirir.
KALDIRILAN HÜKÜMLER
Madde 7 - Bakanlar Kurulunun 31/01/1973 günlü ve 7/5735 sayılı kararıyla yürürlüğe konulmuş bulunan Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Sekiz Saat Veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Tüzük yürürlükten kaldırılmıştır.
YÜRÜRLÜK
Madde 8 - 1475 sayılı İş Kanununun 2869 sayılı Kanunla değiştirilen 61 inci maddesinin (b) bendine dayanılarak hazırlanan ve Danıştayca incelenmiş olan bu Tüzük hükümleri, Resmi Gazetede yayımı gününde yürürlüğe girer.
YÜRÜTME
Madde 9 - Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.